Warburg Kütüphanesi

INSTITUTE

aby warburg

warburg kütüphanesi ve enstitüsü

DERLEME

"

KulturwIssenschaftlIche BIblIothek Warburg (KBW) Warburg Kültür Çalışmaları Kütüphanesi 1925-1926 yıllarında inşa edildi. Warburg ailesinin özel ikametgahının hemen yanındaki dar bir arsaya sığacak şekilde mimar Gerhard Langmaack tarafından tasarlanan bir yapıdır. Köklü bir kurum olacağı öngörülen kütüphanenin, gelişimine uygun imkânlara sahip olması planlandı. Bina büyük kamu binalarını anımsatan tuğla cephenin arkasında, sokağa bakan üç kata yayılmış ofislerden, kitap koleksiyonunu barındıran dört katlı bir kuleden ve bahçeye uzanan ve yapının simgesi olan elips bir okuma odası ve konferans salonundan oluşmaktadır.

aby warburg kütüphanesi

KBW, Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg, / Warburg Kültür Çalışmaları Kütüphanesi, 1925-26, Hamburg.

Aby Warburg’un geliştirdiği kavramsal model; antik çağın, modern Avrupa uygarlığını sosyal, siyasal, dini, bilimsel, felsefi, edebi ve sanatsal gelişmeler üzerinden köklü biçimde etkilemiş olduğu fikri üzerinde temellenir. Bu tezin dayanaklarını, düşünsel ve görsel dayanaklarını içeren özel kütüphanesi ise; kendine özgü dehasının, hayal gücünün, huzursuz meraklarının, tutku ve zaaflarının izlerini taşıyan bir paradigma olarak ayrıcalığını korumaktadır. Hamburg’ta kurulan bu kütüphane, özellikle 1918’den sonra Weimar Almanyası’ndaki en heyecan verici entelektüel merkezlerden biri olarak kabul edilir.  

notlar

1  Bkz. Alberto Manguel, Geceleyin Kütüphane, Çeviren: Dilek Şendil, 1. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Eylül 2008, sf. 179.

2 Bkz. Cristhoper D. Johnson, Memory & Metaphor, Aby Warburg Atlas of Images, 2012.

 

Kütüphane 

Bu kişisel kütüphane, Warburg’un entelektüel arayışlarına, hayatta kalma ve kendini geliştirme öyküslerine eşlik eder. Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg [KBW] adıyla 1900 yılında Warburg’un Hamburg’daki evinde kurulur. Kütüphane, alfabetik kategorilere göre değil; eylem, oryantasyon, sözcük ve görüntü gibi Warburg tarafından belirlenen ayrımlara ve iyi komşuluk yasası olarak tanımlanan bir sisteme göre düzenlenmiştir. Dolayısıyla kitapların bu sisteme göre sınıflandırılması, bir okuyucunun bilmediği başka kitaplarla karşılaşma olasılığına karşın, bildiği bir kitabı da arayabileceği anlamına gelmektedir. Böylece kütüphane okuyucularını ihtiyaç duyduklarını bilmedikleri kitaplarla tanıştırma konusunda özel bir yeteneğe sahip olur. Bu ayırt edici sınıflandırma sistemi, nesiller boyu kültür tarihçilerinin ve Rönesans sanatı akademisyenlerinin merakını beslemiş ve onları disiplinlerarası araştırmalara yönelmesini sağlamıştır. 

Öte yandan, Warburg Kütüphanesi’ndeki kitaplar ve koleksiyon için toparlanan görsel unsurlar ve nesneler, sürekli yeni anlam örüntüleri oluşturacak şekilde birbirleriyle kesişen ve ayrım ve yeniden başka bir istekte oluşan kozmolojik bir bilgi evrenini canlı tutar. Bu bakımdan Warburg Kütüphanesi, hiyerarşik olmayan ve yatay bir düzlemde sürekli birbiriyle ilişkilenen bilginin kendini yeniden ürettigi disiplin dışı bir ekosistem gibi çalışmaktadır. (1) Alberto Manguel, Warburg’u yönlendiren şeyin toplama içgüdüsü ile çağrışımlar birikimi olduğunu söyler. Warburg‘un bu şekilde dolayımsız bir şekilde ulaştığı bilgi, devinimsel olan ve yaşayan bir şeydir. 

Exlibris, Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg [KBW]

Enstitü

Fritz Saxl’ın yönetimindeki kütüphane, 1921 yılında bir araştırma enstitüsüne dönüştürülür. Enstitünün çalışma alanı; sanat tarihi, dinler tarihi, anıtlar ve astrolojik el yazmalarına dek uzanacak şekilde belirlenir. Antikite bağlantılı Avrupa düşüncesi, edebiyatı, sanatı ve kurumlarına ilişkin hususların dernlemesine incelenmesini hedefler. Saxl tarafından yönlendirilen bu çalışmaların sonuçları hızla yayınlanır. 1926’da ortak kullanıma açılan Enstitü, 1933 yılında Nazi Almanyası’nın artan baskıları nedeniyle, tüm kitapları ve diğer koleksiyonları içerecek şekilde Londra’ya taşınır. 1944 yılında Londra Üniversitesi’ne dahil edilen Enstitü, 1958’de mimar Charles Holden tarafından tasarlanan yeni yapısına kavuşur. 2022 yılında mimarlık firması Haworth Tompkins, sergiler ve etkinliklerde kullanılmak üzere bir dizi yeni mekân düzenlemesi gerçekleştirir. Sanat tarihçilerinin yanı sıra kültür araştırmacılarının ve sanatçıların sahip çıkarak katkıda bulunduğu Warburg Enstitüsü, yerleşik disiplinlerin sınırlarının genişletildiği bir çalışma alanı olarak önem kazanmıştır. (2)

Enstitünün entelektüel misyonu, sınırsız araştırmasıyla bilginin ve imgelerin zaman ve mekânda oluşumunu ve değişimini anlamaya çalışan kurucusu Aby Warburg tarafından belirlenmiştir. Zamanının sanat tarihleri biçim, üslûp ve atıflar üzerine odaklanırken, Warburg’un çalışmaları bağlantıları takip eder, imgelerin nasıl ortaya çıktığını, nasıl yer değiştirdiğini, evrildiğini ve anlamlarının disiplinler arasında nasıl dönüştüğünü inceler.

The Warburg Institute, London.

BILDERATLAS MNEMOSYNE ÜZERİNE YAZILAR 

[HAZIRLAYANLAR: GÜLAY YAŞAYANLAR – MÜMTAZ SAĞLAM]

MNEMOSYNE

İYİ KOMŞULUK YASASI

Aby Warburg Biography

The Reading Room of the Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg, Hamburg. (The Warburg Institute, London)

Warburg’un kütüphanesi; 1900'lü yılların başlarında 120.000 kitabı alabilecek bir kapasiteye ulaşır. Warburg, sayıları hızla artan kitapların kayıt ve düzenlenme işlemini alfabetik sıraya göre değil, kendine özgü bir yapısal ilkeye göre gerçekleştirir. İyi Komşuluk Yasası adı verilen bu düzenlemede, kullanıcıların aradıkları eserlerden daha fazla işlerine yarayabilecek, ama aslında hiç aramadıkları kitaplarla karşılaşmaları esas alınır. Bu uygulamanın amacı, farklı konulardaki kitapların şaşırtıcı bir şekilde bir araya getirilmesiyle, disiplinler arasında köprülerin kurulması ve yeni sorulara ve bakış açılarına olanak sağlayan bir zeminin oluşturulmasıdır. İyi Komşuluk Yasası; bir bakıma Warburg'un kendine özgü araştırmalarını ve düşünme yollarını da haritalandıran bir mantığı önermektedir.

WARBURG-HAUSE / HAMBURG

https://www.warburg-haus.de/en/the-kulturwissenschaftliche-bibliothek-warburg/

Kulturwissenschaftliche Bibliotek Warburg (KBW) Warburg Kültür Çalışmaları Kütüphanesi – London.

Kulturwissenschaftliche Bibliothek Warburg (KBW, Warburg Kültür Çalışmaları Kütüphanesi, 1925-1926 yıllarında inşa edildi. Warburg ailesinin özel ikametgahının hemen yanındaki dar bir arsaya sığacak şekilde mimar Gerhard Langmaack tarafından tasarlanan bir yapıdır. Köklü bir kurum olacağı öngörülen kütüphanenin, gelişimine uygun imkânlara sahip olması planlandı. Bina büyük kamu binalarını anımsatan tuğla cephenin arkasında, sokağa bakan üç kata yayılmış ofislerden, kitap koleksiyonunu barındıran dört katlı bir kuleden ve bahçeye uzanan ve yapının simgesi olan elips bir okuma odası ve konferans salonundan oluşmaktadır. 1926 yılında, kapsamlı bir kitap koleksiyonunun, kamuya açık bir kültürel çalışmalar kütüphanesine dönüşümünün tamamlandığını belirten bir konuşmayla açılmıştır. KBW, dersler ve konuşmalar ile seminerler için uygun akustik özellikleriyle bir oditoryum işlevi görecek şekilde tasarlanmıştır. Warburg çevresi olarak bilinen akademisyenler grubu, Fritz Saxl ve Gertrud Bing, Erwin Panofsky, Gustav Pauli, Karl Reinhardt, Richard Salomon, Hellmut Ritter ve Ernst Cassirer buradaki çalışmalara yoğun biçimde katılmıştır. KBW bu süreçte iki ayrı süreli yayını gerçekleştirmiştir. Hamburg’daki bina/ev, 1990’lı yıllara kadar çeşitli şirketler tarafından olarak kullanılmıştır. 1983’te tarihi eser olarak tescillenmiştir. 1993 yılında Hamburg Şehri tarafından satın alınır ve ve yenilenir. Warburg’un ‘bilim arenası’ olan oval okuma odası, koruma standartlarına uygun bir şekilde eski hâline getirilir. O zamandan bu yana, Warburg-Haus adıyla çalışmalarına devam etmektedir. 

WARBURG INSTITUTE / LONDON

The Warburg Institute, Woburn Square, London. WC1H 0AB 

Warburg Enstitüsü-Londra Aby Warburg Kütüphanesi, Arşivi ve Fotoğraf Koleksiyonu ile Londra’da hizmet veren bir kurumdur. Bilderatlas Mnemosyne projesine ait panel düzenlemelerinin tüm versiyonlarI, ile Warburg’un ABD’de yerel halk üzerine yaptığı gözlemlere ilişkin bilgi ve belgelere sahiptir. Sanat ve bilimlerin tarihlerini keşfetmek için bütünsel, ilişkisel bir model olan ve metinsel ve görsel, entelektüel ve toplumsal, bilimsel ve büyülü olanı birbirine bağlayan Warburg’un özgün yaklaşımını sürdürmektedir. Bloomsbury’deki binanın kapsamlı bir şekilde yenilenmesinin ardından, sergiler ve etkinlikler için yeni alanlara kavuşmuştur. Yayın, konferanslar ve sergilerle keşif  ve tartışmaya öncelik veren etkinlikler düzenlemekte, koleksiyonlarını ve programlarını geniş kitlelere ulaştırmaktadır. Aby Warburg’un geçmişin anısının bugünü harekete geçirdiği inancından yola çıkan Enstitü; kültürün zaman, mekân ve disiplin engellerini aşarak ilişkisel bir düzlemde nasıl hareket ettiğini inceleyen çalışmalarına devam etmektedir. Warburg’un doğumunun 150. yıldönümü kutlamaları bağlamında gerçekleştirilen Aby Warburg 1150 Work, Legacy, Promise adlı konferanslar, sergi, yayın çalışmaları büyük ilgi görmüştür. (https://warburg.sas.ac.uk/)

KİTAP YAYINLARI

E.H. Gombrich, Aby Warburg: An Entellectual Biography / Phaidon Press Ltd. 456 pages, English, Hardback, August 1997.  

Uwe Fleckner, Der Blitz und die Schlange: Aby Warburgs Amerikanische Reise (Kulturgeschichte), Hatje Cantz Verlag, 150 pages, English, Hardback, November 2023.

Hans C. Hönes, Tanged Paths: A life of Aby Warburg, Reaktion Books, 288 pages, English, Hardcover, May 2024. 

Aby Warburg 150, Work, Legacy, Promise Edited by: David Freedberg and Claudia Wedepohl, 464 pages, De Gruyter Publishing, English, 1st Edition, April 2024.

aby warburg

Blitzsymbol und Schlangentanz: Aby Warburg und die Pueblo-Kunst (Kulturgeschichte) Authors: Christine Chaves and Uwe Fleckner, Hatje Cantz Verlag, 400 pages, English, hardcover, March 2022.

 

aby warburg

Lara Bonneau, Lire l’œuvre d’Aby Warburg à la lumière de ses Fragments sur l’expression, 264 pages, French Edition, softcover, Şubat 2022. 

 

Aby Warburg Miroirs de faille – À Rome avec Giordano Bruno et Édouard Manet, 1928-29, Edited: Maurizio Ghelardi, L’écarquille Published, French Edition, softcover, 224 pages, June 2011. 

 

aby warburg

Aby Warburg: Essay Florentins, Edited: Eveline Pinto and Sibylle Muller, Hazan Published, French Edition, softcover, 368 pages, April 2015. 

 

ABY WARBURG

aby warburg

Aby Warburg (1866–1929) Hamburg'da doğmuştur. Bir bilim insanı ve koleksiyoncudur. Bankacılık yapan Yahudi bir ailenin en büyük oğludur. Hayat boyu kendisine sağlanacak maddi destek karşılığında, kitap ve araştırma masraflarının karşılanması koşuluyla miras haklarının bir kısmını kardeşine devretmiştir. Bonn, Floransa ve Strazburg'da sanat tarihi okuyan Warburg, önemli bir Rönesans Sanatı uzmanı olarak kabul edilir. Erken dönem çalışmalarında Jakob Burckhardt’ın etkisindedir. Bu dönemde, Floransalıların antik çağda ne gördüğünü ve pagan kültürü bağlamında yaratılan sembollerin on beşinci yüzyıl İtalya'sında neden yenilenmiş bir canlılık içinde ortaya çıktığını anlamaya ve sormaya çalışır. Warburg, 1892'de Botticelli'nin Venüs'ün Doğuşu ve Bahar adlı eserleri üzerine tezini tamamladı. Erken İtalyan Rönesansı'nda Antik Çağ Temsillerinin İncelenmesi adıyla 1893'te basılan eser, sanat tarihinde ikonografik ve ikonolojik yöntemler için bir başlangıç olarak kabul edilir.

İZMİR - LONDON

saglamart; dinamik bir anlayış ile hareket eden, kültür-sanat ortamındaki olay ve olgulara, sanatçı tavırlarına, yapıtlara ve yayınlara odaklanan bağımsız bir yayın etkinliğidir. Tüm hakları saklıdır. All rights reserved. Görüntü ve yazılar izinsiz kullanılamaz. Images and texts cannot be used without permission.

Copyright ©
Can Sağlam - Gülay Yaşayanlar Mümtaz Sağlam, 2025.