yeni bir görsel alan tasavvuru

Öte yandan Bilderatlas Mnemosyne, görsel açıdan çekici bir düzenleme anlayışına sahiptir. Yöntemsel farklılığı ve özgünlüğü, kavramsal bir çözüme ulaşabilir tekrarın ve değişimin derinleştirdiği anlamın ve yeni bir görsel alan tasavvurunun peşindedir. Warburg; bu vesileyle, sözcüklerle imgelerin nasıl uzlaşlaştırılabileceğine yönelik entelektüel ve yaratıcı bir deneyim içindedir. O yüzden ve belki de Bilderatlas Mnemosyne, farklı kültürleri görselleştirmeye, evrensel bir harita çıkarmaya girişen ve reprodüksiyon odaklı bir tür hayalî müze projesidir. Farklı tarihleri ve coğrafyaları birbirine eklemleyen bir antropoloji atlasıdır. Bu bakışa göre, sanat; olabildiği kadar çok sayıda ilişkiyi gösterecek biçimde temsil edilmelidir. Sanatın temsil potansiyelinin ortaya çıkarılmasında görüntü arşivini öne çıkaran bu yaklaşım, fazlasıyla kullanışlıdır. Fotoğrafı da böylece, kapsamlı olarak ilk kez tarihsel imgelem hizmetine sokan Warburg; fotoğrafın, imgeleri zaman ve mekânda yakalama ve çoğaltma gücünü kullanmayı özellikle tercih etmiştir. Montaj tekniği sayesinde Antik dönemden itibaren çok sayıda sanat tarihsel görseli, belli bir kronolojik dizge gözetmeden bir araya getirmeyi denemiştir. O yüzden Warburg’un Bilderatlas projesi; sanat tarihi, felsefe, antropoloji arasındaki sınırları aşarak, medya ve görsel çalışmalarının modern disiplinleri için bir temel oluşturmuştur. (1)

Bir araya getirme ve yan yana dizme esaslı bu biçimleme eyleminde; Warburg, kendine sonsuz sayıda ilişkinin hayal edilebileceği bir evren kurar. kapsamlı bir kültürel hafıza inşası Bilderatlas Mnemosyne başlığıyla sunulur. Ve tanımlanması zor bu tasarıda, sınırları olmayan bir kolajı andıran bu resimli kültür atlasında, bir anti müze algısı ya da kavramsallığından da ayrıca bahsedilebilir. (2)

İmgelerin evrilme, anlamlarını dönüştürme gücüne yönelik bir araştırma ve temsil anlayışını görünür kılan Bilderatlas Mnemosyne, bütüncül bir eser olarak görülmelidir. Ortak hafızayı teşkil eden imgeler ve toplum arasındaki ilişkileri inceleyen, yaratıcı bir eleştirel alan olarak da tanımlanabilir. İmge kültürünün yoğunluğunda, bir alternatif gerçekler ya da gerçek dışılıklarla dolu bir dünyada gezinen Bilderatlas Mnemosyne, belirgin kusurlarına rağmen, tutarlı bir dünya görüşü yaratma girişiminin ilgi çekici bir örneği olarak karşımızdadır. ♦