SPOTLIHTS

kent, hayat ve sanat

Günümüzün kentleri; karmaşık, katmanlı ve çok boyutlu bir yapı olarak karşımızdadır. Heterotopik bir bütünlük içindeki bu sorunlu yapıların, kendine bulaşma çabası içindeki her bireye farklı ve zorlu deneyimler sunması kaçınılmazdır. Yine de bu süreçte psişik gerekçelerle oluşan mesafenin aşılması; belirgin kodlarla örülmüş bir kent dekoru önünde pazarlanan parıltılı ve gelip geçici bir şimdi’yi herkesin paylaşması mümkündür. [...] Sanatçıların yaratıcı kent gözlemi deneyimleri; tam da bu bağlamda, yaşanan an’ı arzulayan ve belgeselleştiren bir yaklaşımdır. Kentleri dinamik bir karma kültürel mekân olarak gündelik hayatın dinamizmi bağlamında içerden yansıtan bu çalışmalar, sıradan görüneni son derece içsel, ilginç ve kişisel bir tarz ile ortaya koyabilme becerisinin sonuçlarıdır. Dahası, anlatısal niteliklerle pekiştirilmekte; estetik vurguları öne çıkaran bir gerçekçilik ile her şeyden önce kentsel mekânlara ilişkin küçük yaşantılarla karşımıza çıkarılmaktadır.

Görsel: Artist-to-Artist, (Detail), Magda Stawarska selected by Lubaina Himid, Yamamoto Keiko Rochaix, Frieze London, October 2024, London.

İZMİR

izmir: kent, hayat ve sanat ilişkisine dair notlar

MÜMTAZ SAĞLAM

izmir: kent, sanat ve hayat ilişkisine dair notlar / 1
izmir: kent, sanat ve hayat ilişkisine dair notlar / 3
izmir: kent, sanat ve hayat ilişkisine dair notlar / 2

izmirli ressamlar ansiklopedisi

GÜLAY YAŞAYANLAR

izmirli ressamlar ansiklopedisi - virgül, 2002

İzmirli Ressamar Ansiklopedisi iki bölümden oluşuyor. İlk bölümde, İzmir'in yüzyıl başından bu yana geçirdiği sanatsal ve kültürel aşamalara plastik sanatlar özelinde göz atılıken, diğer bölümde de İzmir'de yaşamış ressamlar, biyografik bilgiler ve sanat tavırları üzerinde yapılan yorumlar eşliğinde değerlendiriliyor. Ayrıca kitapta, kentin gelecekteki sanat ve kültür yaşantısını biçimleyecek olan dinamiğe, yani genç sanatçılara ve bu kesimin kolektif bütünselliğine de dikkat çekiliyor

Gülay Yaşayanlar, Mümtaz Sağlam / İzmirli Ressamlar Ansiklopedisi, Virgül, Sayı: 51, sf.76, Mayıs 2002, İstanbul.

kent - mekân - süreç

MÜMTAZ SAĞLAM

"kent - mekân - süreç", izmir, 2014

Ferit Edgü Ah Min-el Aşk’ta yazı dilini; imgelerin yalın ama genişleyen anlam derinliğiyle daha da zenginleştirir. Bu dil, sanki; aşk’a ve duygulara sızan ama uzlaşımcı olmayan modernist bir başkaldırıyı içermektedir. Bir yandan; aşk, sadakat, ölüm ve başkaldırı üzerinden hayatı nitelerken, öte yandan oluşturduğu ara alanlarda yeni iç-dünyalar yaratan ifade gücüyle, yazma zorunluluğunun altüst ettiği bir duyarlılık hâlini anlatır.

Mümtaz Sağlam, Kent - Mekân - Süreç / İzmir'de Biçimlenen Resim Sanatına Dönemsel Bir Bakış", Türkçe, Grafik Tasarım: Emre Senan, İstanbul, Nisan 2014.

sami yetik ve izmir resimleri

MÜMTAZ SAĞLAM

Yurt Gezileri kapsamında İzmir’e gelen Sami Yetik, daha çok, Eşrefpaşa, Kadifekale yamaçları ve Güzelyalı taraflarında çalışır ve ilginç resimlere imza atar. Özellikle Kadifekale'yi, İzmir’i simgeleyen bir motif olarak sıklıkla vurgulayan sanatçı, yöresel gözlem kadar, kendi ruh hâlinin yansıması olan ve plastik ideallerinin peşinde gerçekleşen bir fırça işçiliğini yeğlemiş gibidir. Belki mevsim koşullarının da etkisiyle, ışıklı ve renkli görünümler yerine, kasvetli bir atmosferi resmetmiştir.

sami yetik ve izmir resimleri

sessizlik ve fırtına

MÜMTAZ SAĞLAM

Sessizlik_Fırtına, tematik bağlamı gereği kent-hayat ve sanat ilişkisinden türeyen, olanaklar ve olasılıklar üzerine kurgulanmış bir etkinlik. Necmi Sönmez bu kapsamlı sergiyle İzmir’de bir uluslararası etkinliğin kalıcı hale gelmesi yolunda ilgili kesimlere gerekli mesajları ulaştırarak; İzmirli sanatçıların Türk plastik sanatlarının son yirmi yılında etkili olduğu gerçeğinin de altını çizerek; önemli uyarılar ve temennilerde bulunuyor.

"sessizlik _ fırtına", portizmir 2, necmi sönmez

hafıza mekânları / izmir

MÜMTAZ SAĞLAM & GÜLAY YAŞAYANLAR

Hafıza Mekânları - Smyrna, minyatür mecrasını ortaklaşa kullanan bir yaklaşıma sahip. Burada, bu coğrafyaya özgü psikolojik gönderimlerin yepyeni bir tahayyülü biçimlediği, masum fantezilerin akışına yön verdiği görülür. Kenti bir sosyal ve kültürel organizma olarak minyatür tarzı bir imgelemle buluşturma girişimi, imkânsız görünen bir dolayım üzerinden bir takım anıların hatırlanmasına olanak tanır. Burada heyecan verici olan; kültürel bilinç ve toplumsal vicdanın estetik bir performans ile yeniden biçime dönüşmesi, kurgulanan hikâyelerle yeniden sıra dışı bir hâle getirilmesidir.

"hâfıza mekânları, smyrna / izmir, 2018

izmir'de genç sanatın üretim dinamiği​

GÜLAY YAŞAYANLAR

Genç sanatçıların İzmir’de edindikleri sanat eğitimi; kişinin kendi sınırını sürekli zorlayan, alternatif olanakları gündemde tutarak ona yeni duyum koridorları yaratan bir mekansal ve zamansal deneyimdir aslında. Her sanatçı adayı burada bir yandan kendi kafkaesk hapishanesini yaratırken, diğer yandan özgürce üretilen şeyin sanatın sahiciliğine eklediği değeri fark eder… Ayrıca, içinde yaşadığımız coğrafyaya özgü hassasiyetlerin de bu sürece ait bir imge düzeni şekillendirdiğini anlar. Bu yüzden İzmir’de sanki bitmeyen bir kimlik inşaası ya da projesi bağlamında üretilen; karmaşık ve düzensiz görünen arayışlarla biçimlenmiş / kolajlanmış yapılar bir bir ortaya çıkmaktadır.

izmir'de genç sanatın üretim dinamiği I
izmir'de genç sanatın üretim dinamiği II

İSTANBUL

MÜMTAZ SAĞLAM & GÜLAY YAŞAYANLAR

alexis gritchenko istanbul'da​

Gritchenko’nun İstanbul resimlerinin ayrıcalığı ve önemi, malzemenin tüm doğrudanlığını ve hızını arkasına alarak duygusal bir tonu ifade eden içtenliğe sahip bulunmasından gelir. Mekân tasvirlerinde basit eksen-yön araştırmalarıyla yetinen bu bakış, saklı bir içerik zenginliğini keşfetmiş ve karşılaştırmalı bir şekilde sanki işlemeye başlamıştır. Kübo-fütüristik biçimlemenin esaslarıyla, dinamik, dağınık ve parçalı bir bütünlüğe taşınan, hafif, saydam ve flû bir İstanbul pitoreski bu şekilde var edilmiştir.

gritchenko: istanbul günlükleri ve resimleri
gritchenko ve istanbul: lirizmle donanmış bir modernizm
alexis gritchenko ve bir model tartışması
gritchenko'nun istanbul resimleri: romantizmin bulanık şekilsizliği

LONDRA

MÜMTAZ SAĞLAM & GÜLAY YAŞAYANLAR

gözde yenipazarlı: walking anywhere - london

Londra aynı zamanda; yeni-modernist tereddütlerin incelikle hesaplandığı, tutkuların ve geleceğe yapılan yatırımların düşünsel gerekçelerinin üretildiği kültürel bir stüdyoyu andırmaktadır. Entelektüel üretimin konumlandığı müze ve galeriler, gündelik hayat içerisindeki sanat tüketimi talebini bütünüyle karşılamaya hazırdır. Bellek ve zamanın izlerinin birbirine karıştığı ilişkisel bir ağ, farklı bir göstergeler dizisi üzerinden kenti gezenleri kendine bağlar. Sanatsal ivmeyi yakalama ve kaydetme telaşı, aslında buradaki makro kosmos’a dahil olma deneyimidir.

walking anywhere / london
walking anywhere / london
fluid space of cultural memory / london
kültürel belleğin akışkan mekânı / londra

NEJAD'IN KENTLERİ

MÜMTAZ SAĞLAM & GÜLAY YAŞAYANLAR

nejad'ın kent tasavvurları

Nejad’ın kentsel imgelerle kurduğu zihinsel temas, yeni bir resim oluşturma olasılığının ön koşulu gibidir. Tam da bu yüzden; Nejad’ın resimlerindeki çok parçalı dinamizmi ve geçişli renk alanlarının oluşturduğu derinlik ve boşluk etkisini, organik ya da geometrik plan ayrımları hâlinde beliren mekân duyumsamasını bir kente, sokak ve cadde görünümüne kolayca bağlamak mümkündür. Bu saptama aslında, duygusal ve düşsel bir kent tasavvuru ile salt soyuta evrilmiş bir dil ve ifade aşkınlığının karşısında olduğumuzu gösterir. Zaten bağlantısızlık ve imge belirsizliği içinde tamamlanan pek çok resme, bu düşünceyi açık eden deneysel bir çalışma olarak bakılabilir.

nejad ve kent tasavvurları -1
nejad devrim: manhattan, new york
nejad ve kent tasavvurları -2

EDITED BY

İZMİR - LONDON

saglamart; dinamik bir anlayış ile hareket eden, kültür-sanat ortamındaki olay ve olgulara, sanatçı tavırlarına, yapıtlara ve yayınlara odaklanan bağımsız bir yayın etkinliğidir. Tüm hakları saklıdır. All rights reserved. Görüntü ve yazılar izinsiz kullanılamaz. Images and texts cannot be used without permission.

Copyright ©
Can Sağlam - Gülay Yaşayanlar Mümtaz Sağlam, 2025.