yalçındağ natures serisiyle radikal bir değişimin eşiğinde
MÜMTAZ SAĞLAM
Yalçındağ’ın 2023 tarihli Natures serisi, baskıresim efektleriyle zenginleştirilmiş bir boyaresim hadisesidir. Fotoğrafik imge tasavvuru ve transferiyle dönüştürülen hazır bir görüntüyü arkasına alan, pratik bir doku transferiyle yüzeye müdahil olan bir açılımdır. Doğayla ilişkili bir duygusallığa bağlı olarak gelişen ve özgün bir dili romantikleştiren bu uygulama, Yalçındağ’ın resim yüzeyine imza mahiyetinde eklemlediği karakteristik yuvarlak siyah formlarla tamamlanmaktadır.
Ekrem Yalçındağ, Natures serisiyle resim serüvenini yepyeni bir görünüme doğru sürüklüyor. Teknik deneylerle girişilen bu değişim, geride kalan resim düşüncesiyle uzlaşımlı bir zeminde yepyeni görsel unsurlar üzerinde yapılanıyor. Daha doğrusu sanatçı, oluş aşamasında devreye giren farklı bir yüzey-doku uygulamasıyla, içerik yükünü doğrudan doğa olgusu üzerine kuran yeni bir anlatıma başvuruyor. Renkli yüzey alternatifleriyle zenginleşen bu biçimsel uzlaşma; aslında tekrarla süreklilik kazanan organik bir biçimlemenin peşinde farklı bir doğa konseptini arkasına alarak ilerliyor. Böylece ekolojik bir tasvire dönüşen parçalı ve büyük boyutlu anlatılarla çarpıcı bir görselliğe ulaşan bu üretim tercihi, monokrom renkler üzerine transfer edilmiş bitki ve ağaç siluetleriyle, mevcut görselliği daha derinlikli ve boyutlu yeni bir etkiye kavuşturuyor.
baskıresim estetiğine yönelik atıflarla biçimlenen görsel uzam
Belli ki Ekrem Yalçındağ burada; baskıresim teknikleriyle tuvale taşınan (hazır) görüntüyle, tekrarlanmış estetiğin ürünü olan bir sonuca ulaşmanın ötesinde, resim yüzeyinin bir iç-alan boyutu olarak tasavvurunu öngörüyor. Tekinsiz bir alan gerçekliğini estetize eden ya da yoğun bir iz-doku sürekliliğiyle bunu olanaklı kılan yeni bir bakışa ve düşünceye doğru ilerliyor. Dolayısıyla, ağaçbaskı estetiğine yönelik atıflarla biçimlenen bu derinlikli görsel uzamı, yaratıcı bir yenilik olarak tanımlamak mümkündür.
Geleneksel bir çoğaltma tekniği olan ağaçbaskı, burada uygulama alanının büyümesiyle etkisini doruğa taşırken, yaygın deyimle iki boyutlu yoksul bir gösterimi adeta terk eder. Resimlerine bu iz/görüntü estetiği ve ağaç dokusu üzerinden anlam derinliği katan Yalçındağ, büyük boyutlu bu yüzeylerle söz konusu tekniği, ipekbaskının sunduğu olanaklarla birlikte kullanarak sıra dışı bir görünürlük elde eder. Dolayısıyla Yalçındağ’ın yeni resim konsepti, kendine oluşturduğu arka plan görselliğini bu teknik birleşime yaslamaktan, taşınan görüntülerin derinlikli etkisiyle resim yüzeyini katmanlı ve boyutlu bir hâle getirmekten çekinmez.
Burada ipekbaskı tekniğinin çoğalttığı imge, aynı zamanda ağaç baskının bıraktığı izlerden oluşmakta; doku, motif ya da ayrıntı olarak son derece doğal görünmesi nedeniyle mekanik üretimin tekdüzeliğini ve duygusuzluğunu kolayca aşmaktadır. Ayrıca resmin el üretimine öncelik veren biçimleme yaklaşımlarıyla tamamlanıyor olması, yuvarlak kabartılı formlarla hazır görüntünün arkaya alınması, üretimi daha sıcak ve coşkulu bir eyleme dönüştürmektedir. Bu nedenle baskıresim estetiğinin ürünü olan ve tüm arka planı istilâ eden imgenin, zaten doğadan soyutlanmış ya da stilize edilmiş, resmi sıra dışı bir açılıma sürükleyen olağan bir biçim hâline getirildiğini belirtmek gerekir. Böylece, özenli bir şekilde kurulan imge düzeni, yine (ve her zaman olduğu gibi) doğrudan doğruya uyumlu tekrarlarla kurulan biçimci bir tarz ve kalite içinde kalmaya devam eder.
Öte yandan Natures serisini oluşturan resimlerde kompozisyonu kısmen açık hâle getiren derinlik ve boşluk yanılsaması, soyutlamacı nitelik ve kavramsal gönderimlerle kurulan iletişime herhangi bir engel oluşturmaz. Burada müdahale edilen resim yüzeyinin düzlemsi niteliği, kaotik boşluk olarak örgütlenerek, bakışı dışarıda bırakan bir pisişik etkiye sahiptir. Ancak; lifli ve dokulu yapısıyla sunulan ağaç/doğa imgesi, kurmaca bir derinlik algısına rağmen, düzlemsi niteliğin fikrî olarak devam ettiğini bize gösterir. Bu yüzden Natures serisi; teknik jestlerle manipüle edilen Yalçındağ resimlerinin kademeli boşluk ve derinlik etkisiyle açık alana kavuşma hikâyelerini barındırmaktadır. Yakın planlar hâlinde üzerine aldığı dairesel formlarla, bakışı normal seyrine çekerek tabloyu düzenlemekte ve tamamlamaktadır. Yani burada, gerçek bir dünya yanılsamasında öte, Yalçındağ’ın organik form ve yüzey tasarımı anlayışına katkıda bulunan kısmî bir uzay/boşluk duyumunun yaratılması önceliklidir. Nitekim gerçek dünya ile doğa tartışmalarına yakın duran Natures serisi, Yalçındağ için resmini yeniden kurduğu ya da yenilediği bir deneyim süreci gibidir.
Mümtaz Sağlam, Copyright © 2023, Tüm hakları saklıdır. / All Rights Reserved.
Ayrıca Bakınız: https://saglamart.com/ekrem-yalcindag-iptal-edilmis-bir-zamanda-sonsuz-bir-yineleme
Ekrem Yalçındağ (1964) Frankfurt, Berlin ve İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor. 1993 yılında İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden mezun olur. 1994-1999 yılları arasında Frankfurt am Main’deki Städelschule’de Hermann Nitsch ve Thomas Bayrle ile sanat hayatına devam eder. 1990’lı yılların ilk yarısında resimlerinde sıklıkla kullandığı karakteristik soyut çiçek formlarını bulur ve geliştirir. Soyut, dekoratif ve geometrik öğelerle ilgilenmeye başlar, duvar resmi uygulamalarına ayrıca ilgi duyar. Infinity, Camouflage, Sokaktan İzlenimler, Renkli Siyahlar ve son olarak Natures gibi serilerinde çok sayıda resim üretir. Monokromun olanaklarını keşfetmeye devam edereki kırmızı ve yeşil renklerde eserler yaratır. 2020 yılında Infinity serisi için geliştirdiği renk tekniğini, uzamsal derinlik algısını görünür kılan yuvarlak biçimli tuvallere de uygular. Ekrem Yalçındağ, son çalışmalarında ise, doğanın formlarını temsil eden eski işini uygularken, teknik repertuarını önemli ölçüde genişletir: Dev boyutlu tuval düzenlemelerinde, yağlı boya tekniğini ahşapbaskı ve serigrafi ile birleştirir. Bu eserlerini ilk kez Viyana’da Kunstforum Wien’de ve Dubrovnik Modern Sanatlar Müzesi’nde sergilemiştir. [https://www.ugdubrovnik.hr/en/index.php?file=exhibitions/the-museum-of-modern-art-dubrovnik]
