the paradisical pictures / çürümenin heybeti ya da dehşeti: ölüm

GÜLAY YAŞAYANLAR

The Paradisical Pictures serisi; romantik bir atmosferin varlığını dışlayarak ironik ve güvencesiz yaşamların ürkütücü sınırlarında gezinen ve travmatik unsurları esas alan bulanık ve saplantılı bir hayatın en derin katmanlarına sızan bir manifesto olarak nitelenebilir. Gilbert & George’un sanat pratiği bu bağlamda, alt kültürlere de vurgu yapan ve mecazen yaratılan yüceltilmiş hayaletlere ilişkin halüsinojenik bir kurgu gibidir. Ayrıca bu yapay cennet, simgesel bağlamda kurban edilme ritüeline uygun yatıştırıcı bir aura yaratarak, içsel bir şiddetin kaynağı olan Gilbert & George’un tüm paranoyalarını etkisiz hâle getirmektedir. İkili burada, sanki kendi bedenlerinin yasını tutmakta, bir katharsis sürecinin özneleri olarak gelecekteki zamanı şimdiden tahayyül etmekte ve bu kurgusal dil ile kendilerini konumlandırdıkları ironik mezar görüntülerini çekinmeden ifşa etmektedir. 

---

• 

---

Gilbert & George son çalışmalarında, bilinçdışının mahrem sınırlarının ifşa edildiği yeni, destansı ve devasa bir dizi cennet tahayyülü ile karşılaştırır bizi. ^[1] The Gilbert & George Centre’da yer alan The Paradisical Pictures adlı sergi, bir yandan trajedi ile çaresizlik arasında sıkışan tekinsiz ve korkusuz yaşamların hüznünü sunarken, diğer yandan öte dünyaya dair karmaşık ilişkisel bir ağın bakışıyla biçimlenen kurgusal bir evreni anlatmaktadır. ^[2]–[3] Burada açıkça bir muharebe alanına dönüşen imgelem, Gilbert & George’un hareket alanında beliren arzu ve isteklerle, psişik bir gerçekliğin bulanık aralıklarını açık etmektedir. Bu nedenle, mesafeli bir algıya yaslanan bu foto kolajları, bir ruhsal kalkışmanın sessizliği içinde değerlendirmek; dahası, kendi yalnızlığında şık giyimli bu anti kahramanları izlemek gerekir.

---

apokaliptik bir ekosistem tasavvuru

Gilbert & George, The Paradisical Pictures resimlerinde dile getirdiği cennet tasvirleri, bilinçdışının ataklarına maruz kalan, çok renkli ve fetişleşen bir kara evren tasavvuru hâlindedir. Burada cennet; huzurlu ruhların yoksunluğuna tanıklık eden bitki, beden ve nesne kalıntılarıyla sapkın bir ittifaka girişen negatif bir diyalektik uzam olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tasavvur; deforme edilen gül ve manolya ile sararmış dikenli kuru yapraklarla vurgulanan yalnızlığı, yoksunluğu, ölümü ve kötülüğü anlatır. Aynı zamanda cinsellik çağrışımlarıyla metamorfoza uğramış tuhaf suretler, yüceltilmiş bir yaratıcı gücün özneleri olarak bu sahnede yer alırlar.  

Örneklemek gerekirse Magnolia Heads adlı kompozisyon, açıkça görüldüğü gibi, suretlerin parçalanmasıyla oluşan, aslında tarihsel bir süreci ve yaşanan değişimi ifade eden deformasyona odaklı bir fantezidir.^[4] Kompozisyona simetrik bir biçimde yerleşen iki portre, kendine dönük bir tefekkürün ulaştığı doruk noktayı yansıtmaktadır. Keza, ikilinin kimi resimlerindeki bedensiz gözler ise, şiddet tehdidi yayan nesnelerin asitik renkleri arasında tüm yüzeye yayılarak, kışkırtıcı bir yoruma dönüşmüştür.^[5] Deyim yerindeyse burada, iki kişilik bir egoizmin itiraf edilemeyen hüznü ve coşkusu, tuhaf renklerle vurgulanmış nesne, meyve ve bitkilerden oluşan sahte cennete sinmiştir. 

Cennet tasvirlerinde Gilbert & George; esas itibariyle her an karşılarında duran ölüm gerçekliğiyle çatışmakta ve korkularını tetikleyen bu gerçeklikle baş etmekte, böylece kendi varlıklarını yeniden tescil etmektedir. Bu resimlerde sararmış dikenli yapraklar ve bitkiler, içselleşmiş bir ölüm travmasının üzerini kaplamakta ve dahası bir haz unsuru hâline gelen zehirli bir niteliğe işaret etmektedir.^[6] Bu bakımdan The Paradisical Pictures serisinin neredeyse tüm resimlerinde dikenli bir silaha dönüşen kurumuş yapraklar ve ucube portreler ya da bağlamından sıyrılan dev boyutlu bitkiler, yaşanan ruhsal şiddeti gizleyerek bilinç dışında eksik olan şeylerin yarattığı bir kaosu dindirmekte gibidir.  

Ayrıca burada, tüm imgelemin; cennet düşüncesine atıflı apokaliptik bir ekosistem yaratarak, sınırsız bir duyumsal temsil yoluyla amorf bir dış dünyanın deneyimine dönüşmesi ilginçtir. Dolayısıyla yeni-modern zamanları yansıtan genel bir huzursuzluk, bu resimlerin duygusal ahengini başkalaştırmakta; deformasyon ve çürümenin heybeti, bazen devasa kemiklere yansımaktadır. Ve sonsuzluğa atıflı, eğlenceli ve esasen ahlâkî olmayı talep etmeyen bu temsil, bir cennet tahayyülünün tarifsiz travmalarıyla bizi baş başa bırakmaktadır.  

---

• 

---

ölümden sonrasının öncesi

The Paradisical Pictures serisi; romantik bir atmosferin varlığını dışlayarak ironik ve güvencesiz yaşamların ürkütücü sınırlarında gezinen ve travmatik unsurları esas alan bulanık ve saplantılı bir hayatın en derin katmanlarına sızan bir manifesto olarak nitelenebilir. Gilbert & George’un sanat pratiği bu bağlamda, alt kültürlere de vurgu yapan ve mecazen yaratılan halüsinojenik bir kurgu gibidir. 

Ayrıca bu yapay cennet, simgesel bağlamda kurban edilme ritüeline uygun yatıştırıcı bir aura yaratarak, içsel bir şiddetin kaynağı olan Gilbert & George’un tüm paranoyalarını etkisiz hâle getirmektedir. İkili burada, sanki kendi bedenlerinin yasını tutmakta, bir katharsis sürecinin özneleri olarak gelecekteki zamanı şimdiden tahayyül etmekte ve bu kurgusal dil ile kendilerini konumlandırdıkları ironik mezar görüntülerini çekinmeden ifşa etmektedir.^[7] 

Belki de bu nedenle Gilbert & George, renkli ve gizemli bir dünyanın kucağında kendi parçalı ruhlarıyla yeni bir özgürlük alanı inşa ederken, dış dünyadaki çatışma ve uyumsuzlukları ya da acıları sapkın birer hazza dönüştürmektedir. Zaten burada ikili egoizmden geriye kalan şey, tutkulu bir psişik güç ve sonsuza dek varolmaya adanmış dirençli bir yaşamdır. 

Sonuç olarak Gilbert & George için soğukkanlı bir yaratıcı çabadan ibaret olan sanat, sürekli bir yeniden doğuş kudretine hasıl olmakta ve hazlarla yüklü nevrotik bir yapıdan mateme geçiş güzergâhında her an güncellenmektedir. Şizoid arzuların krizleriyle üretilen yeni resimlerinde ikili, sonraki yaşamlarının imkânsız hâllerine odaklanmakta, simgesel ve fetişist bir ilişkinin sahici bilinçdışı oyunlarını sahneye koymaya devam etmektedir. 

---

Gülay Yaşayanlar, Copyright © 2023 / All Rights Reserved.

Ayrıca Bakınız: https://saglamart.com/gilbert-george-anti-elitist-humanist-ve-saplantili-bir-bakis