altan gürman: türkiye çağdaş sanatında bir öncü

Altan Gürman (1935 -1976) Türkiye’de çağdaş sanatın öncülerinden biridir. 1960’ta İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (İDGSA) Yüksek Resim Bölümü’nden mezun olmuştur. 1963–1966 yılları arasında Paris Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda resim ve özgün baskı konusunda çalışmalarda bulunmuştur. 1967 yılında İDGSA’da asistan olarak göreve başlamış ve Temel Sanat Eğitimi alanında etkili çalışmalar hazırlayarak ortak deneysel proje ve uygulamalar geliştirmiştir.



Altan Gürman sergilediği performans ile sıradışı bir konum yaratır kendisine. Aykırı bir duruşla, siyasi ve eleştirel mesajlarla yüklü bir resmi son derece elit, yalın ve etkili bir malzeme estetiği ile görsel bir düzenleme içine hapseder. Geliştirdiği görsel dil 1970’li yılların genel ideolojik yapılanmasına ters durmazken, bir anda görsel dil/kodlama ve imgesel düzen anlayışı bakımında avantgarde bir niteliğe bürünür.

Gürman dönemsel sanat-resim düşüncesinin ötesine geçerken, ideolojik vurguları, eleştirel yoğunluğu ve dozu yüksek bir simgesel dil üzerinden mümkün kılması, Türk Sanatı’nın 1980’li yıllarındaki kavramsal yönelimlere geçişini hızlandıran, ona ivme kazandıran bir etkiye ve ayrıcalığa sahiptir. Zaten; Gürman’ın örneklediği anlam yoğunluğu ve kavramsal gönderimli ifade tarzı indirgenmiş ve estetize edilmiş haliyle Öncü Türk Sanatı algısının ve hareketinin taşıyıcı ilk örnekleri olarak benimsenmiştir.

Arter’de düzenlenen ve Gürman’ın pratiğine kapsamlı bir bakış sunan bu sergi, sanatçının yapıtlarını dönemsel ayrımlar itibariyle değerlendiren nitelikli bir kitap-katalogla birlikte sunuluyor.


Altan Gürman“, Retrospektif Sergi, Küratör: Başak Doğa Temür, Arter, İstanbul 2019.

Altan Gürman, Hazırlayanlar: Başak Doğa Temür ve Süreyyya Evren, Metin Yazarları: Barış Acar, Selen Ansen, Ahu Antmen, Duygu Demir, Bora Gürdaş, Ali Kayaalp, İz Öztat, Nermin Saybaşılı, Tasarım: Emre Çıkınoğlu, Fotoğraflar: Hadiye Cangökçe, Arter Yayınları, İstanbul, Eylül 2019.