ÖMER ULUÇ: "Malzeme çeşitliliği, yeni yöntemler, itiraf etmeliyim ki bana bir coşku veriyor. Bu bir deneysellik, bilimsellik, teknoloji merakı değil sonuçta. Yeni boyutlar, yeni yolculuklar, bilinmeyen alanında dolaşma ve yol almak... Ancak bir oyun+kurgu’nun olması, oyunsu nesneler anlamına gelmiyor. Bu imgeler bence giderek, yıllardan bu yana garip bir ırkı oluşturdular. İnsan, hayvan, yaratık, canavar, ziyaretçi, hortlak, cin vb... Hepsi imgesel, mizâhî, ancak bir şeyleri temsil ediyorlar bizleri; onlar biziz, kendimiz... Yaşadığımız karmaşanın ürünleri. Karmaşanın bizim coğrafyamızda nasıl daha da büyük olduğunu hepimiz biliyoruz. Sonuçta ben bu karmaşadan çıktım diyebilirim."

Mümtaz Sağlam / Son yapıtlarınızda artık iyice belirginleşen yüzey tercihleri ve malzeme seçiminde; nesnenin hem kendi için, hem kendi başına, hem de tüm cisimsel kimliğiyle ele alındığını görüyoruz. Bu gelişmeyi, Uluç resminin “resim dışına atıflı yaratıcı bir irade” denetimindeki değişkenliği ile ilişkilendirmek olası. Ya da bu durumu, bütüncül anlamda sanatınızın yaşamla iç-içeliğini ve güncelle olan bağlantısını somutlayan bir açılım olarak yorumlamak doğru olur mu?

Ömer Uluç / Nesnenin malzeme kimliğinin öne çıkarılması ya da örtülüp yok edilmesi, benim için önemi olan estetik kaygılar değil. Ben bir üslûp yarattım, yalnız resim için değil, tüm anlatımlar için. Dolayısıyla nesnenin kurguya ve oyuna katılışıyla ilgiliyim daha çok. Kurgu, esasında bu nesnenin kendisinden, özgüllüğünden başlıyor. Sonrasında dönüşümler ve bir oluşum… 

Nesne, yani bir oluşum içinde bir forma varmış malzeme, benim için bir avlanma, öylesine bir tutku… Kendi alanını sürekli genişleten, sanki sınırlarında hayaletleri ve gölgeleri avlayan birisi… Sonunda nesne avcısı bir anlamda özgürlüğe varır. Sanatçının kendi özgürlüğünü, kendisini yani, kendi sanatını kısıtlamasını, yasaklar koymasını anlamak olanaksız benim için. Ben risk alan, hızlı hareket eden birisiyim dolayısıyla, bu benim üslûbumdan, hareket boyutumdan geliyor belki. Sonuçta gördüğüm her şey ve parçaları, tabii ki bu genişlemenin ve alanın içinde. Böylece görülen güncelleniyor. Evet, özetle buna bir açılım denebilir, uzunca bir geçmişi olan.

MS – Bir olasılıklar tartışmasının sahnesi’ne dönüştüğüne inandığım Ömer Uluç resminde, boyama ve biçimleme ile gerçekleşen deneylere ilişkin gözlem ve sonuçların çok önemli ipuçlarını içerdiğini düşünüyorum. Yüzey ile nesneyi ya da imgeyi reel anlamda çatıştıran bu resimler, açık söylemek gerekirse; tüm sanat geleneği ve geleceği ile, yeni ve güncel olana gerekli mesafede kendini konumlandırmayı iyi biliyor. Uluç resminin bu aralıkta sergilediği genel duruşun biçimsel dizgeler itibariyle açılımı sizin bakışınızla neler olabilir?

ÖU – Olasılıklar sahnesi doğru bir tanımlama. O en önemliyi, özgürlüğü işaret ediyor, hayat + sanat’ın çeşitlilik ve zenginliğini. Sanattan tavır almayı ve süregelen bir duruşu benimsemeyi anlamadım. Duruşlar, yargılar sonunda saygınlık, yer tutma sistemlerini düşündürüyor. Daha başlangıçtı, bir süre sonra boya+boya’dan çıktım, boya inceldi, hızlandı. Daha sonraları yüzeyi çeşitli saydam katmanlarla derinlemesine belleğe doğru ya da çıkmalarla genişlemesine, geleceğe doğru açmaya çalıştım. Arkadan üç boyutlular geldi, yüzeyin bir yansıması olarak resim+heykel’ler başladı. Bu sergide bir ekleme daha var: resim+heykel+nesne. Burada söz konusu nesne, bir hazır nesneden üretilmiş döküm yoluyla bir çıkma, bir replik. Ancak boyanmış ve değiştirilmiş olarak devreye giriyor, kendi özgeçmişini kaybetmeden yanındaki iki, üç boyutlu formlarla bir oluşum yaratıyor, anlam değişip genişliyor. Burada karşıtlıklar ve benzerlerin çoğalması ile bir büyüme var. Eklemelerle bir büyüme, bir süregitme…

MS – Geçen yıl yayınladığım bir yazıda, resminize düzen dışılığa da yönelimli bir iradenin etken olduğundan, çok şeyin düzeni baştan ihlâl etmeye dayalı bir varoluş içinde netleştiğinden söz etmiştim. Bu süreçte, ayrıca kendi benzemezliğini ve tekilliğini hedefleyen bir ön-tasarım olgusundan da bahsedilebilir. Ya da, aktüel sorunlar belirginlestiren bir gerekçe arama oyunu olarak da görebilir miyiz yapıt üretme sürecinizi?

ÖU – Bu benzemezlik ve tekillik isteğinin dibinde öznelliği savunmak olduğunu söylemeliyim. Günün sosyal+teknolojik+politik güçlerine sanatsal sistemler de katılıyor. Öznelliği bastırıp kapatıyorlar. Belli sanat gruplarının popülist tercihlerle öznelliği sindirmeye kalkışmaları, bir düzlük, bir boşaltılmışlık yaratacaktır kanısındayım. Bireyden kurtulma, büyük düzlük, vasatların ufku… Bireyin çoğul içinde nihayet kayboluşu.

MS – Ömer Uluç’un sanatı; hem Doğulu, hem Batılı olabilen bir bilincin karma ürünlerini içerir. Esasen, yaIın ve ölçüde basit görünen bir tasarım, karmaşanın ifadesi diyebileceğimiz ya da örgütlü bir karmaşa şeklinde adlandırabileceğimiz bir düzen anlayışına sırtını dayar. Soyutlama ağırlıklı bir süreçte ve zamanla elde edilen figürasyon; eleştiri ve mizâh anlayışının, psiko/sosyal bir çözümleme yaklaşımının göstergelerine dönüşür. Dolayısıyla, norm-dışı bir algılama ve düşünme ile alâkalı gördüğümüz bu açılım, sizin ifadenizle sosyal ve kültürel düzlemde hangi karşılıkları bulur kendine? Sözgelimi, serginizde yer alan yapıtları düşündüğümüzde, “Gözler / İyi, Kötü ve Âşık Gözler” gibi bir bağlam, ne şekilde belirginleşir?

ÖU – Bu sorudaki çözümleme’nin benim pek alışık olmadığım bir duruş olduğunu söylemeliyim. Duruşlara çok güvenmiyorum. Gözler, bu konustuklarimizi toparlamak amacında. Çünkü her şeyin, tüm nesnelerin canlı olabileceğine, öyle algılanabileceğine işaret ediyor. Nesnelerin gözlerinin nerede olabileceğini kestirdiğinizde bir canlandırma dokunuşu yapabileceğinizi hissediyorsunuz. Herhangi bir yüzeyde, herhangi bir leke bir doğru dokunuşla canlanmıs oluyor.

Burada gerçekle imgesel olan arasında geçen büyük oyuna geliyoruz. Gerçeğin bir parçası olan bir leke, bir dokunuşta bir figür-imge oluyor. Dolayısıyla karmaşanın da gözleri var. Karmaşadan alınan çıktıların da…