mire lee: open wound: esaslı bir sınır ihlâli deneyimi

GÜLAY YAŞAYANLAR 

Open Wound, insanî nitelikleri devralan şaşırtıcı yapısı ve şekilsiz oluşumlarıyla yerçekimine uyan topyekûn bir sarkma, uzama ve yırtılma eğilimi içindedir. Ayrıca, her ne kadar tarihsel bir enerji santraline ve üretim olgusuna dair atıflarla şekillenmekte ise de, bu dolayımda sanatçının kendi gerçekliğini de açığa çıkaran, duygusal tonlarla yüklü paradoksal bir anlatı da gündeme taşınmaktadır. O yüzden, Open Wound’a ortak bir kamusal alanda duyumsanan ve geçmişe odaklı özel bir yaşam ve gerçeklik yanılsaması olarak bakmak da mümkündür. 

---

• 

---

Open Wound / Açık Yara; Turbine Hall’un büyük ve boş mekânını bir beden olarak kavrayan ve binanın endüstriyel tarihine atıfta bulunan dev bir enstalasyondur. ^[1] Kinetik bir mekanizmayla bütünleşen bu canlı organizma, tuhaf bir varlık olarak ortaya çıkarılan hayalet bir yapıdır. Dönen bir türbin motorundan sarkan kumaş parçalarıyla, sıvı akışını sağlayan çok sayıda silikon damardan oluşan genel silueti, heybetli bir görselliğe sahiptir.

Mire Lee burada; çelik, çimento, yağ ve kil gibi malzemeleri kullanarak, sıra dışı organik ve mekanik bir yapı inşa etmiştir. ^[2] Heykelin sınırlarını aşan bu enstalatif alanda, masalsı yaratıklara benzeyen, metal zincirlerle tavandan sarkıtılmış ve paslanmış, deriyi andıran kumaşlar, adeta birer açık yara gibidir. Parçalanmış durumdaki bu yaralardan sızan sıvılar ise, gergin görünen sahne düzenini tamamlamaktadır. Mevcut hâliyle Open Wound; psikolojik gerekçeler ve kavramsal bağlantılarla derin bir meseleye ve fantastik bir tasavvura dönüşmektedir. Dahası, distopik anlatılarda gözlenen yeni duyumları da devreye sokarak aktif hâle gelen bir dilin gösterim olanaklarını geliştirmeye, dahası bir haz cehennemini sanatsal kılmaya çalışmaktadır. 

Gerçekten de; Mire Lee’nin doğaüstü organizmalar üreten bu simgesel ve abject dili, grotesk bir retorik uyarınca, duygusal yıpranmaları ve depresif oyukları betimlemeye yönelik görselliği ile kendine mesafeli bir alan yaratmaktadır. Dolayısıyla Lee’nin; bedensel işlevlere sahip mekanik sistemler kurarak çürüme estetiğini öne çıkarması ve bilinçdışını açığa vuran itici duygulanımlarla bu dev yapının her alanına müdahale etmesi son derece önemlidir.  

---

fark ve ayrıntılarla örülü aykırı ve özgün bir yapı

Sanki insanî nitelikleri devralan bu şaşırtıcı yapı, şekilsiz oluşumlarla yerçekimine uyan topyekûn bir sarkma, uzama ve yırtılma eğilimi içindedir. Ayrıca, her ne kadar tarihsel bir enerji santraline ve üretim olgusuna dair atıflarla şekillenmekte ise de, bu dolayımda sanatçının kendi gerçekliğini de açığa çıkaran, duygusal tonlarla yüklü paradoksal bir anlatı da gündeme taşınmaktadır. O yüzden, Open Wound’a ortak bir kamusal alanda duyumsanan ve geçmişe odaklı özel bir yaşam ve gerçeklik yanılsaması olarak bakmak da mümkündür. 

Aynı zamanda, kendini sürekli yenileyen açık yaralardan oluşan bu temsil düzenini; deformasyon ve çürümenin ağır bastığı güncel yaşama yönelik kodlarla kurulan karanlık bir uzam olarak nitelemek de mümkündür. Çünkü, şizoid fark ve ayrıntılarla örülü bu özgün yapı ya da bu masalsı fantastik yaratık; arzu-haz bileşenlerinin de etkisi altında her şeye rağmen, mekanik ve organik verilerle donatılmış bir sürreal bir cesede dönüşmüş durumdadır. Mire Lee tam da bu noktada, yaratığın bağrındaki mekanik türbine (kalbe) ulaşmakta ve abject sıvıların pompalamasında sanki ona yardım etmektedir. Böylece çetrefil, zorlu ama o ölçüde de bulanık bir menzilde, balçık hâline gelmiş bir bilinçdışının karanlığında yol almaya çalışan sanatçının, tuhaf yaratıkları canlı tutması, kendi öyküsüne olan tanıklığının da sonucudur bir bakıma. Nitekim, duygusal boşlukların sertleştirdiği amorf biçimlerden, kopmaya hazır parçalanmış ve boşlukta salınan çürümüş iğrenç derilerden oluşan bu fantastik düzenleme, esaslı bir sınır ihlâli deneyimi olarak karşımızda durmaktadır. 

Birbiriyle örtüşen duyumsal öngörüleri esas alan bu anlatımcı ve kaotik düzenek, aykırı bir sanatsal dinamiğin, farklı algıları öneren ilişkisel bir sözdizimidir aslında… Ya da; yaşanan kaygılar eşliğinde dönüşen ve çürüyen yeni dünyanın, güvencesizliğine ilişkin depresif arzuları harekete geçiren tepkisel bir infilâk hâlidir.

---

Gülay Yaşayanlar, Copyright © 2024 / All Rights Reserved.

Ayrıca bakınız: https://saglamart.com/frieze-week-2024