KAMUSAL ENSTALASYON
mire lee
GÜLAY YAŞAYANLAR
Hyundai Commission: Mire Lee: Open Wound, Enstalasyondan iki görünüm, 9 Ekim 2025- 16 Mart 2025, Tate Modern Turbine Hall, Londra. (Photos © Tate (Oliver Cowling with Lucy Green) [https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/mire-lee ve https://tinakimgallery.com/exhibitions/164-mire-lee-open-wound-tate-modern-hyundai-commission/ ]
Mire Lee’nin tuhaf durumlar için gerekli koşulları oluşturan Open Wound adlı estalatif kurgusu; korku ya da dehşet içermekten öte, merak uyandıran bir gerilimi canlı tutar. Çok katmanlı bir gösteren ağına sahip bu çalışma, karmaşık bir organik-mekanik inşa sürecinin ve Lee’nin tuhaflaşan imgeleminin tezahüründen ibarettir. Deriye dönüşen kumaş parçalarıyla ve dönen bir türbinin sürekli pompaladığı kirli sıvıyla daha da içkinleşen bu düzenekle, şekilsiz bir nesneler döngüsü yaratılmakta ve yara gibi psiko-patolojik bir kavramın peşine düşülmektedir.
Mire Lee’nin bu özgün tasarımındaki niyetini ve aşkınlaşan anlam olasılıklarının bağlantılarını çözümlemek elbette zordur. Ancak, bu soyut-fantastik düzlemin; Lee’nin parçalanmış düşlerine karşılık gelen, derinleşen ve aşırılaşan aykırı, içsel ve duygusal bağlamda bir yara’ya benzetilmesi doğaldır. Bu yüzden Open Wound; içinde pembe renkli harap kumaş parçalarının yer aldığı karanlık bir mağaradır. Ayrıksı bir psikodinamizmin parçalı alanlarda yarattığı tahribatla biçimlenen, saplantı ve sorunların topyekûn saldırısıyla açığa çıkan, yeni-modern bilincin görünmez varlıklarını orada barındırmaktadır. Lee’nin bu büyük yarayı cazibeli ve ölümcül kılan iradesinden gücünü alan tanımlanması zor bir içsel dışavurumun itici dev bir heykele dönüşümü, ancak düş ile gerçeğin sınırlarının bulandığı bir mekânsal tasavvurla mümkündür.
Mire Lee’nin dönüşüm potansiyeline sahip varlıklarla kurduğu bu nesne düzeni, açıkça saplantılı bir bütüne dair, dağılmaya yüz tutmuş bir beden ile parçalanmaya hazır yeni derilerin olduğu hissini de yayan bir açık yara üretimi içindedir. Dolayısıyla bu eskatolojik uzamda, izleyeni yoğun bir düşleme iten, yeni-modern yaşamın travmalarının gizemli bir sessizlik içinde kirli ve açık yaralardan aşağıya doğru süzüldüğü başka bir anlam evreni yaratılmaktadır.
Hyundai Commission: Mire Lee: Open Wound, 9 October 2024 – 16 March 2025, Installation View, Tate Modern Turbine Hall, London. Photo © Tina Kim Gallery (Sebastiano Pellion di Persano) [https://tinakimgallery.com/exhibitions/164-mire-lee-open-wound-tate-modern-hyundai-commission]
negatif düşlerin topyekûn bir eylemlilik hâli
Mire Lee tarafından betimlenen bu üst kurmacanın tahayyül edilebilir bir algı evrenini aşan ve metamorfoza uğramış gibi görünen sarkan parçalarının her biri, bir türlü gösterilemeyen ya da eksikliği hissedilen (psişik) bir nedenselliğe karşılık gelmektedir. Lee bu noktada; post travmatik bir çığlığı yansıtan şeyleri, yaşam ve ölüm, emek ve sömürü, umut ve umutsuzluk, güvencesizlik ve duygusal kopuşlar ya da hiçlik gibi nesne suretine dönüşen çatışmalı kavramlarla ilişkiye sokmakta ve öteki öznelere ulaşmayı hedeflemektedir.
Open Wound gibi hayalet yapılar ya da karanlık kütleler aracılığıyla yeni bir algı deneyimi gerçekleştiren Mire Lee; kurguladığı bu dev organizma ile onu çevreleyen boşluğa karşı, negatif düşlerle girişilen bir eylemlilik hâli içindedir. Bellek tortuları hâlinde neredeyse deriden içeriye doğru göçen veya kopan açık yaralar, bu dinamik ortamda tavandan zemine doğru saçılmakta, hızla izleyenin ruh hâline nüfuz ederek onu kendi alanına çekmektedir.
Açık biçimde, çoğalan yaraların oluşturduğu ruhsal bütünlükle dev bir uzama yayılan bu fantastik düzenleme, yeni bir özne olarak Lee’nin adeta kendi bedenini temsil etmektedir. Bilinçdışında tahribat yaratan saklı zaman ve mekânlar; bu sahnede, içi boşaltılmış çürüyen varlıklar olarak ortaya çıkmakta ve yeni bir beden algısıyla Turibine Hall’deki yerini almaktadır. Böylelikle Lee; burada, zihni bulandıran ve sanatsal algıyı öteleyen imkânsız bir düşlemi, bakışın saf imgeleri hâline getirmektedir.
Mire Lee, böylece disipliner bir hâle gelen ve hybrid bir yapıya dönüşen istisnai algıyı, biyo-psikolojik bir düzlemde kavramsal boyuta taşımaktadır. Baskın bir şekilde anti estetik bir bağlamı açığa çıkaran ve queer’leşen bu kurgusuyla, haz unsurlarını da kullanarak yerleşik duyumsal yapıları bertaraf etmektedir. Dolayısıyla post-kapitalist düzene dair depresif hazlar üretme konusunda Open Wound’un ortaya koyduğu nevrotik ve grotesk yapılanma, tam da bu noktada çürüyen ve ezilen bir söylemi karakterize etmektedir. Open Wound, bu bağlamda, umutsuzluğun ve karanlığın neden olduğu yeni bir duyumsamayla, Lee’nin olduğu kadar, post-travmatik dönemin de bir otoportresidir artık.
Gülay Yaşayanlar Copyright © 2024, All Rights Reserved
mire lee (Güney Kore, 1988) Seul ve Amsterdam arasında yaşıyor ve çalışıyor. Heykel öğrenimi gören sanatçı, organik unsurlarla birleştirilmiş hareketli enstalasyonları ile tanınır. Zaman içinde çürüyen ve deforme olan öznelerin gerçekleriyle çelişen teknolojilere dair insan fantezilerini sorgular. Çalışmaları genelde; benlik, sosyal kabul edilebilirlik ve temizlik gibi kavramlara meydan okur; estetik olanı ve arzuya dair toplumsal gelenekleri yok etmeye eğilimlidir. Kumaş, zincir, kil, silikon hortum gibi malzemeleri bir araya getirerek dokunsal, ilkel ve yine de son derece mekanik organizmalar oluşturur. Lee, 11. Busan Bienali (2022), 59. Uluslararası Venedik Bienali (2022) gibi önemli etkinliklere katılmıştır.
gülay yaşayanlar Sanatçı, sanat yazarı ve küratör. Plastik sanatlar alanında gündemde olan konular, kuramsal tartışmalar ve öne çıkan sanatçı tavırları ile ilgili çok sayıda yayını bulunmaktadır. İzmir ve Londra’da yaşıyor ve çalışıyor.
BAĞLANTILI İÇERİKLER
Open Wound / Açık Yara; Turbine Hall’un büyük ve boş mekânını bir beden olarak kavrayan ve binanın endüstriyel tarihine atıfta bulunan dev bir enstalasyondur. Kinetik bir mekanizmayla bütünleşen bu canlı organizma, tuhaf bir varlık olarak ortaya çıkarılan hayalet bir yapıdır. Dönen bir türbin motorundan sarkan kumaş parçalarıyla, sıvı akışını sağlayan çok sayıda silikon damardan oluşan genel silueti, heybetli bir görselliğe sahiptir.
YAYINLAR
Alvin Li, Mire Lee: Open Wound (Hyundai Commission), Karton Kapak, Tate Yayını, Ekim 2024, Londra. ISBN 9781849769594
Ami Lien, “it has to be sloppy”, Söyleşi, Tate Etc., Sayı: 63, Autumn 2024. sf. 46-53.
Mire Lee, Tate Modern, Etkinlik Afişi, Tina Kim Galeri Yayını, Ekim 2024, Londra.
Emily McDermott, “Uncontainable: Mire Lee”, artreview.com , September 2024, Londra.
Silke Hohmann, “Mire Lee: Maschinen Wie Wir”, Monopol, October 2024, sf. 36-45.
Louisa Elderton, “Mortal Machines: Mire Lee”, Flash Art , Sayı: 348, October 2024
Turbine Hall, Tate Modern’in girişinde bulunan heybetli, önemli ve ayrıcalıklı bir sanat mekânıdır. Rampalı erişimiyle bu geniş ve dramatik bir giriş alanı, büyük ölçekli heykel projeleri ve mekâna özgü enstalasyonlar için uygun bir sergileme alanına dönüşmüş durumdadır. 2000 yılından bu yana, bu dev endüstriyel alanla yüzleşen sanatçıların geliştirdiği çözümler ise hala gündem oluşturuyor. Louise Bourgeous, Tacita Dean, Kara Walker, Miroslaw Balka, Olafur Ellison, Rachel Whiteread, Carsten Höller, Ai Weiwei, Anish Kapoor ve El Anatsui gibi sanatçıların düzenlediği unutulmaz düzenlemelere sahne olan bu ayrıcalıklı mekân, son olarak Hyundai Commission tarafından takdim edilen ünlü Güney Koreli sanatçı Mire Lee’yi ağırlıyor.