ELEŞTİRİ / CRITIC

jack o’brien

the reward ya da libidinal bir soyutlama

GÜLAY YAŞAYANLAR

"

Üzerlerine file giydirilerek yatay bir konumda tavandan asılı duran bu nesneler, merdiven imgesinin aykırı bir tezahürüdür aslında. Kıvrımları üzerine konumlanan parlak yuvarlak krom toplar ve çelik borular vasıtasıyla, bir bedenden diğerine ulaşılabilen bir geçirgenliğe ve tüm bedene sirayet eden kaygan bir cinselliğe sahiptir.

Jack O’Brien, The Reward, Enstalasyondan bir görünüm, 2024, Camden Art Centre, Fotoğraf: Rob Harris, Camden Art Centre’ın izniyle.  [https://camdenartcentre.org/whats-on/jack-obrien

Jack O’Brien’ın heykel düzenlemelerine yön veren duygulanım gücü, eyleme dönüştüğü anda başkalaşmakta ve derinleşen katmanlı bildirimlerle bedensel hazları çağrıştıran bir konuma evrilmektedir. Nesneleri dizgeli bir şekilde bir arada düşünen bu çarpıtma ve tuhaflaştırma deneyimi, durağan ilişkileri bozan ve varolan hakikati değiştiren yeni bir bileşimi ortaya çıkarmaktadır. Nesneler arasındaki ilişkileri gerginleştirerek absurd ve erotik bir boyuta taşıyan enerji yüklü delikleri ve çıkıntıları ısrarla inşa etmektedir.

Bu süreçte Jack O’Brien; Shrink Wrap adı verilen teknikle sarmalanmış nesneleri yeni bir kalıba sokmakta, malzemenin fiziksel niteliklerini yok eden bir girişimle esaslı bir şekilde çarpıtmaktadır. The Reward adlı son sergisinde de görüleceği üzere, farklı bir kavrama gücünün müzakere alanı hâline gelen bu gerçeküstücü imgelem, kendi içindeki ayartıcı unsurlarıyla yeni biçimsel anlamların peşine düşmekte ve Victorian bir mekânın hafızasına hükmetmektedir. Bu bakımdan sıradışı bileşenlerle ve belli bir enerjiyle yüklü The Reward, karşıtlıkların uyumuyla varlık kazanan ve özgürleşen şeylerin bir organizasyonudur. Burada kendi varlığından sıyrılan nesneler, soyutlanmış düşsel yapılara (yeni öznelere) dönüşmekte ve bir takım ütopik arzulara karşılıklar üreterek, şeylerin kimlik krizlerine yeni boyutlar kazandırmaktadır. Özellikle iki spiral metal merdivenden oluşan büyük düzenleme ise, bu bağlamda ayrı bakışı hak etmektedir.

notlar

Jack O’Brien, The Reward, Camden Art Center, Arkwright Road, 4 Ekim – 29 Aralık 2024, Londra.

Jack O’Brien, The Reward, Enstalasyondan bir görünüm, 2024, Camden Art Centre, Fotoğraf: Rob Harris, Camden Art Centre’ın izniyle.  [https://camdenartcentre.org/whats-on/jack-obrien

gerçeğin tuhaflaştırıldığı bir biçimlendirme parodisi

Jack O’Brien’ın bu imkânsız merdiven düzenlemesi; tam anlamıyla marjinalleşen bir düşünce deneyimi olup, aykırı ve öznel bir dünyaya dair hayal etme gücünün etkili bir yansımasıdır. Ustalıklı provokatif bir yönteme yaslanan bu deneyim, aynı zamanda yan yatmış konumuyla eril bir inşa düzeninin de sorgulamasıdır. Şeylerin hakikatini ifade eden bulanık cinsiyetçi bir söylem ile, nesnelerin tutarsızlıkla sıvanarak mecazen işlev değiştirmesi ve erotik vurgulara bürünmesi önemlidir burada. Nitekim; mevcut gizemin başkalaştığı, ima edilen sapmalarla bütünlenen bu radikal nesne kolajı, güvencesizlik hâllerine neden olan psiko-sosyal koşulların, esnek bir hiyerarşi arayışının ve tuhaflaştırılan bir gerçeği yeniden biçimlendirmenin parodisidir. 

Özellikle de yatay spiral bir kıvrılma içindeki tutku nesnelerinin sublime edilmiş bir yansıması olan her basamağı, mevcut gerilimi yükselten yeni bir çağrışımın nedenidir. O yüzden libidinal bir soyutlama hâlini alan bu çifte hakikat merdivenini birbirinden kopuk ilişkiselliklerin ironisini barındıran ve muğlak-sessiz anlamların ifade gücünü artıran etkili bir kavrayışın ürünü olarak görmek gerekir. Üstü örtülü bir şekilde, aykırı önermeler ve kavramlar aracılığıyla birbirini kat eden iki dinamik unsurun, ivme kazandırılmış haz yüklü, kışkırtıcı ve karanlık alanlara ulaşan tutkulu bekleyişi sahnelenmektedir burada… 

Yeni anasayfa 2

Jack O’Brien, The Reward, Enstalasyondan bir görünüm, 2024, Camden Art Centre, Fotoğraf: Rob Harris, Camden Art Centre’ın izniyle.  [https://camdenartcentre.org/whats-on/jack-obrien

gerçeğin tuhaflaştırıldığı bir biçimlendirme parodisi

Jack O’Brien’ın bu imkânsız merdiven düzenlemesi; tam anlamıyla marjinalleşen bir düşünce deneyimi olup, aykırı ve öznel bir dünyaya dair hayal etme gücünün etkili bir yansımasıdır. Ustalıklı provokatif bir yönteme yaslanan bu deneyim, aynı zamanda yan yatmış konumuyla eril bir inşa düzeninin de sorgulamasıdır. Şeylerin hakikatini ifade eden bulanık cinsiyetçi bir söylem ile, nesnelerin tutarsızlıkla sıvanarak mecazen işlev değiştirmesi ve erotik vurgulara bürünmesi önemlidir burada. Nitekim; mevcut gizemin başkalaştığı, ima edilen sapmalarla bütünlenen bu radikal nesne kolajı, güvencesizlik hâllerine neden olan psiko-sosyal koşulların, esnek bir hiyerarşi arayışının ve tuhaflaştırılan bir gerçeği yeniden biçimlendirmenin parodisidir. 

Özellikle de yatay spiral bir kıvrılma içindeki tutku nesnelerinin sublime edilmiş bir yansıması olan her basamağı, mevcut gerilimi yükselten yeni bir çağrışım zincirinin parçasıdır. O yüzden libidinal bir soyutlama hâlini alan bu çifte hakikat merdivenini birbirinden kopuk ilişkiselliklerin ironisini barındıran ve muğlak-sessiz anlamların ifade gücünü artıran etkili bir kavrayışın ürünü olarak görmek gerekir. Üstü örtülü bir şekilde, aykırı önermeler ve kavramlar aracılığıyla birbirini kat eden iki dinamik unsurun, ivme kazandırılmış haz yüklü, kışkırtıcı ve karanlık alanlara ulaşan tutkulu bekleyişi sahnelenmektedir burada… 

Gülay Yaşayanlar Copyright © 2024, All Rights Reserved

jack o’brien (1993, Londra) O’Brien’ın giderek marjinalleşen sanat yaklaşımı, tuhaf ve fantastik nesne bağlantılarıyla kurulan gerilimli düzenekler üzerinden üzerinden yapılı çevre, maddesellik ve estetik arasındaki ilişkileri inceler. 2023 yılında Camden Art Centre Gelişen Sanatçı Ödülü’nü kazanan sanatçı, Londra’da yaşamakta ve çalışmaktadır.

gülay yaşayanlar Sanatçı, sanat yazarı ve küratör. Plastik sanatlar alanında gündemde olan konular, kuramsal tartışmalar ve öne çıkan sanatçı tavırları ile ilgili çok sayıda yayını bulunmaktadır. İzmir ve Londra’da yaşıyor ve çalışıyor.

BAĞLANTILI İÇERİKLER

jack o'brien: muğlak bir gösteren olarak nesne

[…] bu uzamda, kaplanan ya da kısıtlanan nesne-bedenler birbirini tamamlayan, cinsel çağrışımlarla yüklü, ritmik, soyut ve disiplinli bir birliktelik içindedir. Jack O’Brien tam da bu noktada; nesne ilişkilerinden duyulan, gerilim ve soğukluğun neden olduğu bir mesafeli algıyla, paketlenmiş bu heykelsi düzenekleri, parodik bir tanımlama üzerinden iyice bireysel alana çeker, açık bir anlamlandırma deneyiminden epeyce sapar.

jack o'brien: nesnede düğümlenen erotizm

Jack O’Brien’in “The Reward” adlı kişisel sergisinde, polietilen veya bezle sarılmış nesneleri sergileyen sanatçı, açık bir şekilde güvencesizlik hâline gönderme yapan yaklaşımını çeşitlendirmiş durumda. İki spiral metal merdiveni merkeze alan büyük uygulamasından da anlaşılacağı üzere, nesnelerin işlev ve anlamlarını paradoksal bir biçimde bir idealizm eleştirisine uğratıyor ve adeta dünyayı koruma altına almaya çalışıyor.

SERGİ

Installation view of Jack O’Brien, The Reward at Camden Art Centre, 4 Ekim – 29 Aralık 2024. Fotoğraf: Rob Harris. (Camden Art Centre’in izniyle)

The reward

The Reward / Ödül adlı ilk kişisel sergisinde, polietilen veya bezle sarılmış nesneleri sergileyen sanatçı, açık bir şekilde güvencesizlik hâline gönderme yapan yaklaşımını çeşitlendirmiş durumda. İki spiral metal merdiveni merkeze alan büyük uygulamasından da anlaşılacağı üzere, nesnelerin işlev ve anlamlarını paradoksal bir biçimde bir idealizm eleştirisine uğratıyor ve adeta dünyayı koruma altına almaya çalışıyor.

YAYINLAR

Edward Gilman, “Jack O’Brien: Lost London – I’m traying to explore a state in which everything feels charged”, Frieze, Sayı: 246, Ekim 2024. sayfa: 88-95.

Kabir Jhala, ‘Jack O’Brien: Waiting for the Sun to Kill Me’, The Art Newspaper (1 October 2021)

Caroline Élbaor, “Glory Whole: Jack O’Brien”, Flash Art, sayı 348, Fall 2024, 3 Ekim 2024.

Dominic Johnson, “Flexible”, On Demand, (File Note: 153: Jack O’Brien), 4 Ekim 2024. (Bu yazı , Camden Art Centre’da 4 Ekim -29 Aralık  2024 tarihleri arasında düzenlenen Jack O’Brien: The Reward adlı sergi için hazırlanmıştır

Sam Moore, ‘Jack O’Brien Cruises for Ghosts’, Frieze 224 (September 2021), 136.

Michael Kurtz, “Jack O’Brien’s Anticlimax”, artreview.com, 8 Ekim 2024.

KURUM / INSTITUTION

Camden ART CENTRE

ARKWRIGHT ROAD, LONDON NW3

Kuzey Doğu Londra’da yer alan Camden Art Centre, uluslararası üne sahip bir kültür-sanat kurumudur. Aslen bir halk kütüphanesi olarak inşa edilen tarihi bir binada 1965 yılından bu yana hizmet vermektedir. Martin Creed, Kerry James Marshall, Kara Walker, Sophie Calle, Yinka Shonibare, Mike Nelson ve Mary Heilmann gibi sanatçıların erken dönem yapıtları burada sergilenmiş ya da ve ilk kişisel sergileri burada düzenlenmiştir. Sanatçıların kişisel gelişimlerinde etkili olan merkez, bu bakımdan ayrıcalıklı ve önemli bir bir kurumdur. 

 BENZER İÇERİKLER

Hyundai Commission Mire lee
mire lee: open wound: imkânsız bir düşlem
william kentridge: selfporait as a coffee-pot
rachel whiteread: döppelganger ve poltergeist

saglamart; dinamik bir yayıncılık anlayışı ile hareket eden, kültür-sanat ortamındaki olay ve olgulara, sanatçı tavırlarına, yapıtlara ve yayınlara odaklanan bağımsız bir yayın etkinliğidir. Tüm hakları saklıdır. / All rights reserved. Görüntü ve yazılar izinsiz kullanılamaz / Images and texts cannot be used without permission.

Copyright ©
Can Sağlam - Gülay Yaşayanlar - Mümtaz Sağlam, 2025.