Image: Gerhard Richter, Tisch, (Detail), 1962 (CR 1) Huile sur toile, 90,2 x 113 cm Collection particulière © Gerhard Richter 2025 (18102025) | Crédit photographique : © Jennifer Bornstein

 

GERHARD RICHTER

1932 - GERMANY

Fotoğraf ile resim arasındaki sınırları sorgulayan; hafıza, gerçeklik ve temsil kavramları üzerinden bu ilişkiyi yeniden değerlendiren Gerhard Richter’in sanatı; doğal olarak güçlü bir dönüştürücü bakışın ürünüdür. Aslında; hatırlama ve unutmanın dinamik ilişkisine odaklanan bu yaklaşım, fotoğraf ile aktarılan anlatımcı bir derinlik yerine, onu yaratıcı bir plastik deneyimin konusu hâline getirir. Dil değişimine maruz bırakır. Kavramsal bir boyuta sürükler. O yüzden fotografik görüntünün zaman içinde boyasal müdahaleler ile biçimlenen bir resme evrilmesi, söz konusu temsil ve dil değişimi sürecinde, görünür olanın gerçekliğini ve zamansal izlerini yok eden bir bağımsızlaştırma girişimi olarak önem kazanır. Buna neden olan biçimleme iradesi, yüzyıl değişimine ulaşan süreçte yaşanan düşünsel ve duygusal gelgitlerle, temsil meselesine bakışın özel ve özgün sonuçlarını ortaya çıkarır. Kimi kez de, yalın gerçekliğini her durumda koruyan Birkenau resimlerinde açıkça görülen radikal bir sertliğe izin verir.

PREPARED BY  GÜLAY YAŞAYANLAR & MÜMTAZ SAĞLAM

ON GERHARD RICHTER

Gerhard Richter yazı 2
gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

MS / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

Gerhard Richter yazı 4
gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

GY / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

Gerhard Richter yazı 1
gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

MS / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

GY / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

Gerhard Richter yazı 5
gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

MS / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

Gerhard Richter yazı 6
gerhard richter: fotoğrafik görüntü ve resim

GY / Marcel Dzama’nın çalışmaları, eşzamanlı kurgusal bütünlüğünü görkemli ve ışıltılı bir şekilde ortaya koyan bu yaklaşım, figür ile onu çevreleyen bitki ve hayvan âlemini etkili bir dekorasyon düzeni içinde buluşturur.

DEVAMINI OKU

 PARİS SERGİLERİ / 2025 – 2026

fondatıon louıs vuıtton / parıs

Gerhard Richter, Retrospective, Curators: Dieter Schwarz and Nicholas Serota, October 17, 2025–March 2, 2026, Fondation Louis Vuitton, Paris, France,

DAVID ZWIRNER / PARIS

Gerhard Richter, Solo Exhibition, October 20, December 20 2025, David Zwirner, 108, rue Vieille du Temple, 73003 Paris, France.

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 1, 1962-1968, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publishing by: Hatje Cantz, October 2011, 512 Pages, 539 Photos, Clothbound with dustjacket, 267 mm x 309 mm.

 

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 2, 1968-1976, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publishing by: Hatje Cantz, March 2022, 528 Pages, 700 Photos, Clothbound with dustjacket, 263 mm x 301 mm.

Gerhard Richter Main Page Books

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 3, 1976 – 1987, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publisher: Hatje Cantz, June 2013, 640 Pages, 702 Photos, Clothbound with dustjacket, 266 mm x 303 mm.

 

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 4, 1988-1994, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publishing by: Hatje Cantz, June 2015, 600 Pages, 645 Photos, Clothbound with dustjacket, 257 mm x 301 mm.

 
Gerhard Richter main Page Books

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 5, 1994-2006, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publishing by: Hatje Cantz, April 2020, 600 Pages, 700 Photos, Clothbound with dustjacket, 266 mm x 308 mm.

Gerhard Richter main Page Books

Dietmar Elger, Gerhard Richter Catalogue Raisonné, Volume 6, 2007-2019, Edited and Texts by: Dietmar Elger, Graphic Design: Gabriele Sabolewski, Neil Holt, German, English, Publishing by: Hatje Cantz, March 2022, 528 Pages, 700 Photos, Clothbound with dustjacket, 263 mm x 301 mm.

EXHIBITION CATALOGUE

Gerhard Richter, Contributors: Dieter Schwarz, Designer: Silke Fahnert and Uwe Koch, Publisher: David Zwirner Books, Printer: Triofolio-Verona, 192 pages, English, New York 2023.  

Gerhard Richter Main page DZ Catalog Cover
Gerhard Ricther Main page LV Catalogue

EXHIBITION CATALOGUE

Gerhard Richter, Authors: Nicholas Serota and Dieter Schwarz, Contributors: Michael Lüthy, Georges Didi-Huberman, Guy Tosatto, Dietmar Elger, Publisher: Fondation Louis Vuitton, Citadelles&Mazened, English, 416 pages, Papperback with flab, October 2025, Paris. 

ÖNE ÇIKAN RESİM SERİLERİ VE PROJELER

BIRKENAU PAINTINGS

Gerhard Richter,
Birkenau, (Detail), 2014, Oil on canvas, 260 x 200 cm each.
loan from Gerhard Richter Art Foundation, Photo: David Brandt, courtesy Gerhard Richter Archive Dresden © Gerhard Richter (18102025)

Birkenau resimleri (2014), Auschwitz-Birkenau ölüm kampında gizlice çekilmiş dört fotoğrafa dayanır. Bu görüntüler üzerinde çalışmaya başlayan Richter, boyayla müdahale eder, üzerini kapatır. Oluşan katmanları silerek yırtık yüzeyler oluşturur. Bu eylem, tarihsel travmanın kasvetli belgeleri ile yeniden üretilen foto-resim arasındaki görselliğin eşzamanlı ve görkemli karşıtlığı ile uyumu ile sanatçının dönüştürme cüretini yansıtır. Böylece, sanatın kimlik ve kolektif hafıza meseleleriyle hesaplaşma becerisini sorgular. Bu resimlerin altında gizlenmiş tarihi travmanın kasvetli görüntüleri artık görünür olmasa da, bir şekilde hafıza izlerini yansıtan duygu yüklü temsiller olarak tescillenir. 

DRAWINGS

Gerhard Richter
10.7.2024, 2024Mixed media on paper, 21 x 29,7 cm, 
Private collection. Photo: Georgios Michaloudis, farbanalyse, Köln.
© Gerhard Richter (18102025)

Richter, 2017 yılında tuval resmi yapmayı bırakır. Bu tarihten sonra desen pratiğine ağırlık verir. A4 kağıtları üzerine çizilmiş-boyanmış bu çalışmalar, renkli mürekkep ve kurşun kalemle üretilmiş bağımsız denemelerden oluşur. Çizimle tutulmuş günlüklere benzer. Sanatçının düşünsel ve duygusal yoğunluğunu doğrudan bir akışla yansıtır. Cetvel, pergel ve başka aletlerin yanı sıra tıpkı resimlerinde olduğu gibi silecek-sıyıracak aletler ya da silgi kullanır. Leke oluşturmak için ayrıca frotaj tekniğine ve çözücü kimyasallara başvurur. Giderek harita görselliğini çağrıştıran, titreşimli konturlarla, silintilerle ve lekelerle dolu; çizimin bir medyum olarak görsel olanaklarını keşfetmeye yönelik bu deneysel yaklaşım, tuhaf bir kendiliğindenliği yansıtır. Hayal gücünün peşinde, algı ve yansıtma arasındaki akışta sıkışmış, orada olmayan şeyleri bulmaya ya da tam önümüzde olanı kaçırmaya devam etmekte gibidir.

STRIP-TOWER

Gerhard Richter, 
Strip-Tower,  
25 April 2024 – 9 February 2025, Serpentine South Gallery, 
Kensington Gardens, London. Image: Strip-Tower (2023) by Gerhard Richter © 2024, Gerhard Richter, Prudence Cuming Associates.

Strip-Tower (2023), Richter’in resim, fotoğraf, dijital reprodüksiyon ve soyutlama alanındaki altmış yıllık araştırmalarını genişleten bir projedir. Şerit Resimler serisini 2010 yılında geliştirmeye başlayan sanatçı, fotoğraflanan ve taranan Soyut Resim 724-4 adlı  eserini, dijital ortamda iki şeride, ardından dört, sekiz, on altı ve otuz iki şeride bölerek yatay ve dikey şeritlere dönüştürdü. Tablonun dikey şeritleri yatay olarak gerildi ve alüminyum üzerine lamine edilerek pleksiglas ile kaplandı. Strip-Tower’i oluşturan renkli çizgili seramik karolar, kesişen dik panelleri kaplayan yoğun bir kompozisyondur. Bu çalışma esasında, Richter’in yansımalar, sistemler ve tekrarlar fikrine olan süregelen ilgisini temel alır. Sanatçının altmış yılı aşkın süredir pratiğini meşgul eden resim, fotoğraf, dijital reprodüksiyon ve soyutlama ile öz-inceleme yaklaşımının bir simge anıtına dönüşmüştür. 

CAGE PAINTINGS

Gerhard Richter
Cage 6, 2006, Oil on canvas, 300×300 cm. 897-6, Tate Collection, London UK. Exhibiton: Gerhard Richter: Cage Paintings
19 April – 26 June 2021, Gagosian Gallery, New York, USA

Gerhard Richter tarafından 2006 yılında tasarlanan bir dizi resim, Amerikalı deneysel besteci John Cage’in adını alır. Cage resimleri, kademeli ve katlı boyama ve silme işlemlerinin bir sonucudur. Yüzeyleri, silinmiş ve kazınmış izlerle, fırça darbeleriyle ve narin ve akıcı olduğu kadar, daha kaba ve katı da görünebilen boyalı alanlardan oluşur. John Cage’in ortam sesi ve sessizlik hakkındaki fikirlerine ilgi duyan Richter, bu seride radikal bir davranış sergilemiş, ellerini kullanmayı reddederek ünlü sileceğini devreye sokmuştur. Richter, ayrıca 2020 yılında, bu serinin etkilerini sürdüren altı parçalık bir baskıresim serisini de oluşturmuştur. Hem boyalı hem de basılı hâliyle Cage resimleri, renklerin duygusal etkilerinin sorgulandığı, dinamik beden hareketleriyle doğaçlamaya dönüşen boyasal bir süreci buluşturulduğu önemli bir seridir. 

CAM VE AYNA PANELLERİ

Gerhard Richter
11 Panels, 886-5, 2004, Glass and wood, Object each: 2780 x 2120 x 8 cm. Tate and National Galleries Scotland Collection. © Gerhard Richter 

ATLAS

Atlas
Gerhard Richter, 
Atlas / Sheet 8, 1962-1966, Newspaper photos, 
51.7 cm x 66.7 cm. Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau, Munich, Germany. © Gerhard Richter
 

DEAD SERIES

Gerhard Richter main Page
Gerhard Richter
Dead, 1988, Oil on Canvas
35×40 cm, (Catalogue Raisonné: 667-3) 
© Gerhard Richter 

STRIP PAINTINGS

Gerhard Richter
921-4 Strip, 2011,
Oil on canvas. Photo: Marian Goodman Gallery

Richter’in Strip (Şerit) resimleri, kariyerinin son dönemlerinde ortaya çıkan özgün ve kavramsal bir seridir. Soyut çalışmalarından oldukça farklıdır. Soyut resimlerinin dijital fotoğraflarından hareketle, ince renkli şeritlere dönüştürülmesinden oluşur. Strip/şerit resim serileri, zaten soyut olan bir resmin daha da soyutlanması işlemidir. Richter burada imgenin dönüşümü ve veri kaybı ya da kazanımı meselesi üzerinde durmaktadır. Sanatçının elinin tamamen ortadan kalkması anlamına gelen bu yeni resim pratiği, renkli dikey ya da yatay çizgilerden oluşan, optik titreşimli görsel yapılar üretmektedir. Öte yandan 2011 yılında başlayan bu resim serisi, Richter’in sanat yapma sürecine dair düşüncelerinin en radikal ifadelerinden biri olarak kabul edilir. Resmin ne olduğu, sanatçının rolü ve dijital çağda imge üretimi gibi temel sorunlar üzerine derinlemesine bir sorgulama içerir. 

4900 COLOURS

Gerhard Richter
4900 Colors,

Exhibition View, 12 March – 17 July 2021, Espace Espace Louis Vuitton, Séoul / Korea © Courtesy of the artist and Fondation Louis Vuitton

 

4900 Colours, ızgara biçiminde rastgele düzenlenmiş parlak monokrom karelerinden oluşur. Büyük ölçekli tek bir parçadan, çok parçalı ve çok sayıda küçük resme kadar çeşitli varyasyonları mevcuttur. 4900 Colours, kısmen Richter’in İkinci Dünya Savaşı sırasında yıkılan Köln Katedrali’nin güney penceresi vitrayların yerine geçmek üzere yaptığı tasarımlardan doğmuştur. Bu konsept, Richter’in ilk serisini 1966’da, boya üreticileri tarafından üretilen endüstriyel renk kartelalarını büyük ölçekte kopyalayarak oluşturduğu ızgara resimleriyle gelişmiştir. Fotoğraf resimlerinde olduğu gibi, buluntu malzemeyi kaynak olarak kullanması, sanatçının öznel kompozisyon tercihlerini ortadan kaldırmıştır; ancak renk kartelasını andıran bu resimlerle bunu bir adım öteye taşıyarak, konu veya temsili amaç arasındaki hiyerarşiyi ortadan kaldırmış ve eşitlikçi bir sanat dili yaratmak için renge odaklanmıştır.

Gerhard Richter’in resimsel temsilin doğası üzerine gerçek anlamda yansımalar içeren cam ve aynalı eserler üretmiştir. Görüntü gerçekliğini yeniden üretmek ya da renkler, dokular, teknikler ve jestlerle denemeler yapmayı sürdürmek için sanatçı bu malzemelerin olanaklarını keşfetmeye çalışır. 1967 yılında ilk cam eserlerini verir. Böylece, temsil ve algı tartışmalarıyla ilgili yeni bir çalışma ve düşünme alanı açar. Sözgelimi, 11 Panels (2004) adlı heykel, malzemenin hem içinden bakılabilme hem de yansıtma özelliğini kullanır. Duvara farklı açılarda yaslanmış her bir cam levhanın şeffaflığı, yansımaları çarpık şekiller halinde çoğaltır ve izleyici esere yaklaşıp uzaklaştıkça bu şekiller sürekli değişir. Bulanıklaştırma etkisi, Richter’in figüratif resimlerinde görülen etkiyi anımsatır.

SERGİ MEKâNLARI

David Zwirner Paris
108, Rue Vieille du Temple
75003 Paris
France

David Zwirner; yenilikçi, özgün ve öncü sergilere ev sahipliği yapan önemli bir sanat galerisidir. Çok sayıda sanatçının kariyer gelişimine yardımcı olan David Zwirner, ilk galerisini 1993 yılında New York’un SoHo semtinde açar. 2002’li yıllarda SoHo’dan Chelsea’ye taşınır. 2012 yılında ise Londra Mayfair semtindeki galerisi ile hemen ardından Hong Kong, Paris ve iki yıl önce de geniş sergileme alanları ve olanaklarına sahip Los Angeles galerilerini hizmete açar. David Zwirner, ayrıca online bir galeri programının yanı sıra, Dialogies adıyla podcast yayını, Utopia Edition adıyla içerik üretimi alanında sanat ortamına katkı sağlamaktadır. Ayrıca David Zwirner Books adıyla katalog ve kitap yayınlarını da sürdürmektedir. 2021 yılında da Platform adıyla sanat eserlerinin satın alınabileceği bir kapsamlı bir şirket kurmuştur.

Fondation Louis Vuitton
8, Avenue du Mahatma Gandi
Bois de Boulagne, 75116 Paris
France

21. yüzyıl mimarisinin en ikonik eserleri arasında yerini alan ve mimari projesi Frank Gehry’e ait olan binada 24 Ekim 2014’ten itibaren hizmet vermeye devam eden Fondation Louis Vuitton, yaratıcı ve yenilikçi projeleri sergilemeye özen gösteriyor. Çağdaş sanat gelişmelerini tarihsel bir bakış açısıyla değerlendiren büyük sergi yapımlarına öncelik veriyor. “Tutkunun Anahtarları”, “Modern Sanatın İkonları, Shchukin Koleksiyonu”, “Courtauld Koleksiyonu: Empresyonizm İçin Bir Vizyon”, “Modern Sanatın İkonları, Morozov Koleksiyonu” gibi yapımların yanı sıra, önemli sanatçılara adanmış “Yeni Bir Dünya İcat Etmek: Charlotte Perriand”, “Simon Hantaï – Yüzüncü Yıl Sergisi” gibi sergileri de sunuyor. Vakıf son olarak ünlü Alman sanatçı Gerhart Richter’in retrospektifine yer veriyor.

GERHARD RICHTER

Gerhard Richter (d. 1932) Almanya’nın Dresden kentinde doğdu. Çocukluğunu ve gençliğini Waltersdorf’ta geçirdi. 1951-1956 yılları arasında Dresden Hochschule für Bildende Künste’de sanat eğitimi aldı. 1959’da Batı Almanya’nın Kassel kentinde düzenlenen Documenta II’yi ziyaret etti ve bu deneyim, sanatçıya sanatsal yönelimini değiştirme konusunda ilham verdi. 1961 yılında Doğu Almanya’yı terk etti. Düsseldorf’taki Staatliche Kunstakademie’de yeniden öğrenim gördü. 1972 yılında, Venedik Bienali’nde Almanya’yı temsil tek başına temsil etmek üzere seçildi. Pek çok tanınmış galeri ve müzede kişisel sergi düzenleyen sanatçı; fotoğraf-resim ilişkisinden türeyen, üslûp geçişkenliği içinde son derece karmaşık görünen çok ve çeşitli eser üretmiştir. Sanatın temsil meselesine ve maddi gerçekliğine derinlemesine bakan sanatçı, Köln’de yaşamakta ve çalışmaktadır. (Photo: Timothy Greenfield Sanders)

Bio

SAGLAMART.COM / GUIDE 2025 / YAYINLANDI…

İZMİR - LONDON

saglamart; dinamik bir anlayış ile hareket eden, kültür-sanat ortamındaki olay ve olgulara, sanatçı tavırlarına, yapıtlara ve yayınlara odaklanan bağımsız bir yayın etkinliğidir. Tüm hakları saklıdır. Görüntü ve yazılar izinsiz kullanılamaz. / saglamart is an independent publishing initiative driven by a dynamic vision, focusing on events and developments in the cultural-artistic landscape, artist perspectives, works, and publications. All rights reserved. Images and texts cannot be used without permission.

Copyright ©
Can Sağlam - Gülay Yaşayanlar Mümtaz Sağlam, 2025.