:
KAMUSAL ENSTALASYON
mire lee
MÜMTAZ SAĞLAM
Hyundai Commission: Mire Lee: Open Wound, Enstalasyondan dört görünüm, 9 Ekim 2025- 16 Mart 2025, Tate Modern Turbine Hall, Londra. Fotoğraflar: saglamartspace, [https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/mire-lee]
Tate Modern Turbine Hall, Güney Koreli sanatçı Mire Lee’yi ağırlıyor. Sıra dışı malzemeler kullanarak abject heykeller üreten sanatçı, çürümeye bırakılmış ıslak bez parçalarıyla kurulan Open Wound / Açık Yara adlı dev yerleştirmesiyle Turbine Hall’un büyük ve boş mekânına müdahale ediyor.
Yukarıdan çelik halatlarla sarkıtılmış hurda bir makineyle, çürüyen ve derisi parçalanan ölü bir bedenin tuhaf ve sarkastik bir görünümünden ibaret olan Open Wound, içerik-anlam ilişkisini bulanıklaştıran dramatik bir etkinin ve tuhaf bir görüntünün peşinde. Bir hayalet mekân tasavvuru sanki… Damlayan veya akan su seslerinin, tahrip edilmiş bir gövdenin çığlıklarına dönüştüğü, fazlasıyla travmatik ve rahatsız edici mekânsal bir imgelem. Üretim sürekliliği ve emek gibi kavramları yedeğine alarak içinde bulunduğu mekânın hafızasını, varoluş nedenlerini ve koşullarını yeniden sorguluyor.
Hyundai Commission: Mire Lee: Open Wound, 9 October 2024 – 16 March 2025, Installation View, Tate Modern Turbine Hall, London. Photo © Tina Kim Gallery (Sebastiano Pellion di Persano) [https://tinakimgallery.com/exhibitions/164-mire-lee-open-wound-tate-modern-hyundai-commission]
mekânın tarihini ve hafızasını deşmek
Aslında dağınık bir görünüme sahip bu düzenleme; tam olarak kontrol altına alınamayan ve zamanla dolacak olan boşluğa yerleştirilmiş iki ayrı sahneden oluşuyor. Dönen makine parçasının hikâyesini, distopik bir tasarımla silikon, kumaş, zincir ve halatlar ile kuran terk edilmiş ıslak ve kirli bir şantiye. Sarkan bez parçalarının paslanması ve çürümesiyle aşındırılmış deri ve et gerçekliğini, simgesel bir varlık düzeyine çeken son derece sarsıcı dev bir enstalasyon. [1]
Mire Lee burada, özellikle anıtsallık etkisi ile birlikte duyumsadığı erkeksilik hissini, kavramsal bağlantılarla öne çıkaran, böylece mekânın dinamiğine yeni anlamlar yükleyen bir yaklaşım içindedir. Elde ettiği yaralı beden iması, her şeyden önce ulaştığı psikolojik derinlikte, travmalı bir temsile işaret eder. Endüstriyel mekânın kütle ve beden ilişkisini canlı bir organizma olarak kuran ve geliştiren bu kinetik tasavvur, aynı zamanda yara psikozu üzerinden açık bir şekilde aşındırılmış mekânın kaçınılmaz tarihsel değişimine ve kırılganlığına dikkatleri çeker. Kurulan mekanik sistemle; üretimi, çürüme ile eş anlamlı kılan bir değişim gerçekliği ve süreci olarak adeta yeniden tasarlar.
Mire Lee böylece, mekânın tarihini, endüstriyel işlevini ve yüklendiği hafızayı çekici bulan bir imgelemle; üretim, emek ve şiddet duygusallığının bir mabedi olarak burayı değerlendirmektedir. Özellikle, dönen türbin hareketinin geliştirdiği bu kara manzara konseptinin, aslında çelişkili duyguların bir aradalığını yansıttığını, abject görünen çürümüş bir görselliğe ancak bu şekilde ulaşabileceğini düşünmektedir. Öte yandan geride kalan endüstriyel deneyimin ve harcanmış emeğin, tarihsel bir veri olmasının yanı sıra; muteberleştirici büyük bir sistemin gölgesinde kalan bir gerçeklik olduğu bilgisini de gizemli bir şekilde vurgulamaktadır.
Open Wound bu bağlamda; mekanik ve aksak ritimli bir dil aralığında vurgulanan içeriği ve ağır bir tahrip alanına dönüşen görselliği ile yeni mekânsal referanslar yüklenerek, ortak hafızaya yönelen eleştirel ve tarihsel bir bakışın ürünüdür. Söz konusu referanslar, zaten açık ve hissedilebilir görsellik üzerinden olduğu kadar, düzenlemeye verilen isimden de anlaşılmaktadır. Bir varlık tasarımının, geçmişe uzanan ve pornografikleşen bu soyut-mekanik ya da psişik öngörüsü, aslında doğaçlama bir şekilde çoğalarak katmanlı bir iç derinliğe sahip olan kara bir anlatıya dönüşmektedir.
Mire Lee; sonuçta, sergilediği tuhaf beden kavrayışı ya da algısıyla, aslında izleyiciyi kaçınılmaz bir şekilde çürüme gerçekliğiyle karşı karşıya bırakırken, mekânsal bağlamda tarihselleşen bir kalıcılık yanılsamasına dikkatimizi çekmek istemektedir. Bunu da melezleştirdiği organizma üzerinden gizemli durum ve varlıkları anımsatan bulanık bir alanda hikâyeleştirerek yapmayı dener. Bu nedenle Open Wound; yara, travma ve bedensel acı üzerine kurulmuş bir metaforik bir anlatımdır. Hem fiziksel hem de psikolojik derinliği olan, mekanikleşmiş canlı bir organizmayı temsil eder. Bir yara metaforu üzerinden, bedeninin kırılganlığı ile acının gerçekliğini, çelişkili duygularla birlikte bize yaşamın geçiciliğini düşündürür. Bu yüzden Open Wound; endüstriyel işlevinin sona ermesiyle terk edilen, ölümcül boşluğa ve zamana yayılan, unutulan ama terk edilemeyen bir mekânın tarihsel kırılganlığına işaret etmektedir. Parçalanmış heybetli gövde mecazıyla kopuk bir hafızaya eklemlenen yırtık, çürümüş kılıflar hâlinde doğrudan ölümü çağrıştıran, sanat ve gerçeklik meselesine farklılıklar katan önemli bir çalışmadır.
Mümtaz Sağlam, Copyright © 2024, All Rights Reserved
mire lee (Güney Kore, 1988) Seul ve Amsterdam arasında yaşıyor ve çalışıyor. Heykel öğrenimi gören sanatçı, organik unsurlarla birleştirilmiş hareketli enstalasyonları ile tanınır. Zaman içinde çürüyen ve deforme olan öznelerin gerçekleriyle çelişen teknolojilere dair insan fantezilerini sorgular. Çalışmaları genelde; benlik, sosyal kabul edilebilirlik ve temizlik gibi kavramlara meydan okur; estetik olanı ve arzuya dair toplumsal gelenekleri yok etmeye eğilimlidir. Kumaş, zincir, kil, silikon hortum gibi malzemeleri bir araya getirerek dokunsal, ilkel ve yine de son derece mekanik organizmalar oluşturur. Lee, 11. Busan Bienali (2022), 59. Uluslararası Venedik Bienali (2022) gibi önemli etkinliklere katılmıştır.
mümtaz sağlam Sanatçı, sanat yazarı ve küratör. Plastik sanatlar alanında gündemde olan konular, kuramsal tartışmalar ve öne çıkan sanatçı tavırları ile ilgili çok sayıda yayını bulunmaktadır. İzmir ve Londra’da yaşıyor ve çalışıyor.
BAĞLANTILI İÇERİKLER
YAYINLAR
Alvin Li, Mire Lee: Open Wound (Hyundai Commission), Karton Kapak, Tate Yayını, Ekim 2024, Londra. ISBN 9781849769594
Ami Lien, “it has to be sloppy”, Söyleşi, Tate Etc., Sayı: 63, Autumn 2024. sf. 46-53.
Mire Lee, Tate Modern, Etkinlik Afişi, Tina Kim Galeri Yayını, Ekim 2024, Londra.
Emily McDermott, “Uncontainable: Mire Lee”, artreview.com , September 2024, Londra.
“Mire Lee to create next Tate Modern Turbine Hall Commission”, artreview, 14 February 2024.
Silke Hohmann, “Mire Lee: Maschinen Wie Wir”, Monopol, October 2024, sf. 36-45.
Louisa Elderton, “Mortal Machines: Mire Lee”, Flash Art , Sayı: 348, October 2024
Turbine Hall, Tate Modern’in girişinde bulunan heybetli, önemli ve ayrıcalıklı bir sanat mekânıdır. Rampalı erişimiyle bu geniş ve dramatik bir giriş alanı, büyük ölçekli heykel projeleri ve mekâna özgü enstalasyonlar için uygun bir sergileme alanına dönüşmüş durumdadır. 2000 yılından bu yana, bu dev endüstriyel alanla yüzleşen sanatçıların geliştirdiği çözümler ise hala gündem oluşturuyor. Louise Bourgeous, Tacita Dean, Kara Walker, Miroslaw Balka, Olafur Ellison, Rachel Whiteread, Carsten Höller, Ai Weiwei, Anish Kapoor ve El Anatsui gibi sanatçıların düzenlediği unutulmaz düzenlemelere sahne olan bu ayrıcalıklı mekân, son olarak Hyundai Commission tarafından takdim edilen ünlü Güney Koreli sanatçı Mire Lee’yi ağırlıyor.