celâl uzel: coşkulu bir peysaj yorumu

MÜMTAZ SAĞLAM

Celal Uzel, ölüdoğa kompozisyonlarında hocası Şevket Dağ’ın etkisiyle daha kontrollü bir düzen anlayışı ve net bir biçimleme isteği gözlenirken, yoğun renk ve ışık etkileri altında gerçekleşen peyzajlarında daha coşkulu ve dinamik bir hava sezinlenir. Sanatçının ayrıca; bu üslûp yaklaşımıyla oluşturduğu portre, peysaj ve ölüdoğa kompozisyonlarında yakaladığı psikolojik boyut da dikkat çekici derecede etkilidir. Bu nedenle Celâl Uzel’in İzlenimci biçimleme yaklaşımı, kısmen gerçekçi duyuşlarla da zenginleşen ilginç bir senteze dayalı durur.


Celâl Uzel, “İznik Gölü”, Tarihsiz, Tuval Üzerine Yağlıboya, 54×65 cm.
https://guzelsanatlar.ktb.gov.tr/Eklenti/94072,izmir-resim-heykel-brosurpdf.pdf

Celâl Uzel; ressam, yazar kimlikleriyle de öne çıkan bir cumhuriyet dönemi aydınıdır. İzmir’de kültür sanat ortamının oluşmasında önemli çalışmalar gerçekleştirmiştir. Yaşamının büyük bir bölümünü İzmir’de geçirmiştir. İstanbul sanat ortamıyla bağlantısını koparmadığı için, iki kent arasında sanatsal alışverişi sağlayan bir köprü vazifesini de yerine getirmiştir. Ayrıca İzmir’de çok sayıda yetenekli ve resme hevesli gence yol göstermiştir.

Uzel; atölyesinde ölüdoğa ağırlıklı çalışırken, İzmir ve çevre illerde bugün belge olarak da değer taşıyan eski ev ve sokak görüntülerini çağdaş bir yaklaşımla resmetmiştir. Bu anlamda, İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi koleksiyonunda yer alan Halkapınar Deresi adlı resim ile; Türkiye İş Bankası Koleksiyonu’nda bulunan İzmir’de Bir Han İçi, Selvili Peysaj, İzmir’de Kemer Köprüsü gibi resimleri Celâl Uzel’in sanatına dair tüm belirtileri yansıtan çok önemli kompozisyonlar durumundadır. Ölüdoğa kompozisyonlarında hocası Şevket Dağ’ın etkisiyle daha kontrollü bir düzen anlayışı ve net bir biçimleme isteği gözlenirken, yoğun renk ve ışık etkileri altında gerçekleşen peyzajlarında daha coşkulu ve dinamik bir hava sezinlenir. Sanatçının ayrıca; bu üslûp yaklaşımıyla oluşturduğu portre, peysaj ve ölüdoğa kompozisyonlarında yakaladığı psikolojik boyut da dikkat çekici derecede etkilidir. Bu nedenle Celâl Uzel’in İzlenimci biçimleme yaklaşımı, kısmen gerçekçi duyuşlarla da zenginleşen ilginç bir senteze dayalı durur.

Bu aşamada şunu sormak gerekir: İzmir’in 1950’li yıllardaki durumunu yansıtan az sayıdaki resmin sahibi olan Celâl Uzel’in bildiklerimizin dışında oluşturduğu farklı kompozisyonları acaba mevcut mudur?


Ayrıca bakınız: https://saglamart.com/seref-akdik